zaterdag 28 maart 2009

De basistechnieken van Uri Geller

Van welke basistechnieken maakt Uri Geller zoal gebruik?

Op de eerste plaats maakt Uri Geller gebruik van handlangers. Een aantal namen van die complotteurs (‘confederates’) is inmiddels bekend. Zo gaat een zekere Shipi Shtrang al jarenlang door voor zijn meest trouwe medeplichtige. Bij de meeste van Geller’s geslaagde publieke optredens is Shtrang opvallend ‘onopvallend’ aanwezig in het publiek.

Van Shtrang zijn nauwelijks foto’s in circulatie.

Een tweede, bekende handlanger van Geller is Yasha Katz. Geller en Katz hebben met elkaar gebroken. Deze man namelijk heeft bekentenissen afgelegd voor de Italiaanse televisie. Katz heeft toegegeven dat hij Geller geassisteerd heeft vanuit de zaal en dat hij hem vooraf afgesproken tekens heeft doorgegeven.

Zonder zijn handlangers is Uri Geller niets waard.

Een allereerste bekentenis over de oplichtpraktijken van Geller komt van ene Hannah Shtrang, de zus van Shipi. Zij zal haar bekentenissen over haar broer en Geller naar alle waarschijnlijkheid nooit meer herhalen.

Hanna Shtrang is getrouwd met Uri Geller.

Katz heeft bekend dat hij op bevel van Geller allerlei voorwerpen in de lucht moest gooien ten einde ‘teleportatie’ te suggereren. Ook heeft Katz enveloppen moeten openen waarin verborgen tekeningen zaten met het oogmerk om Geller te kunnen vertellen hoe hij een hem ‘onbekende’ tekening moest natekenen.

Het bedrog van Geller en zijn handlangers is ordinair, smakeloos en oppervlakkig.

Op de tweede plaats maakt Geller gebruik van technieken die goed gedocumenteerd zijn en goed omschreven zijn binnen de wereld van de goochelarij. Het buigen van lepels en vorken bij voorbeeld betreft een goochelaarstruc waarvoor in de loop der jaren verschillende technieken zijn opgeschreven.

De win-win situtatie van de paranormale

De claim paranormaal te zijn is een fantastisch excuus voor prutsers van goochelaars.

Eén van de belangrijkste kenmerken van iemand die zich presenteert als beschikkend over supernatuurlijke, bovennatuurlijke, buitennatuurlijke of paranormale gaven, is dat zo iemand altijd wint. Zo iemand heeft altijd gelijk.

In werkelijkheid maken oplichters van het type Char en Uri Geller, die beweren over ‘psychic powers’ te beschikken, gebruik van technieken uit de wereld van de goochelarij. Die technieken zijn overigens uitstekend gedocumenteerd. Maar goochelaars houden ze graag ‘onder ons’.

Een goochelaar is iemand die een act opvoert. Zijn publiek verwacht dat hij die act bij elk optreden kan en zal opvoeren. Anders is zo’n goochelaar zijn geld niet waard. Simpel. Een goochelaar heeft het recht niet om te falen. Anders geld terug.

Char en Uri Geller evenwel beweren helemaal niet te goochelen, nooit gebruik te maken van trucs van welke aard dan ook. Hun paranormale begaafdheid is absoluut authentiek. Wat is daarvan het bewijs? Dat hun paranormale begaafdheden soms niet werken.

Het feit dat ze zo nu en dan mislukken noemen ze als het ultieme bewijs van hun authenticiteit als paranormaal begaafd medium. Dat is een goeie. In werkelijkheid zijn het goochelaars. Technisch gezien zeer matig begaafde goochelaars overigens.

En dan komt die dekmantel van het paranormale toch ongelofelijk goed van pas.

Als de goocheltruc die je toepast als zogenaamde ‘medium’ werkt, dan kun je op de manier van Uri Geller enthousiast roepen: ‘Look, how amazing, it happens all te time!’ En als je faalt, dan beschik je over een goed excuus: ‘I must first feel comfortable to make it work.’

Zelf waarzegger worden.

Of hoe treed ik in de voetsporen van Char…

De voornaamste techniek waarvan het gemeen loensende televisiemonster Char gebruik maakt, heet, zoals ik in mijn vorige blog al verklapte, ‘Cold Reading’. Cold Reading is een oude, bekende conversatietechniek.

Over het algemeen is Cold Reading als techniek uitermate geschikt om er het gemiddelde publiek dat naar programma’s kijkt zoals dat van Char, een bont geschakeerde combinatie van naïevelingen, dommeriken en nieuwsgierigen, mee om de tuin te leiden.

Technisch gezien is Char maar een zeer matig talent op het vlak van Cold Reading.

Char is dus beslist niet erg begaafd. Maar dat terzijde. Over Cold Reading is veel geschreven. Ian Rowland schreef er een boek over. Ook de zeer door mij bewonderde Britse illusionist Derren Brown heeft over Cold Reading geschreven in zijn boek 'Tricks of the Mind'.

Op het vlak van Cold Reading is Brown absoluut superieur ten opzichte van Char.

Volgens schrijver Ian Rowland is Cold Reading de basistechniek van alle Tarotlezers, waarzeggers, handpalmlezers, grafologen en andere paragnosten. Maar in eerste instantie ziet Rowland de techniek ook als iets dat heel goed bruikbaar is buiten die naargeestige, enge wereld van die oplichters met hun zogenaamde supernatuurlijke gaven.

Dit is wat Rowland erover schrijft:

Cold Reading is the most powerful inter-active psychological technique in the world. It is useful in selling, business negotiations, interviews, presentations and even romance! If you want to influence what another person thinks and feels about you, cold reading is the most effective technique in the world.

Cold reading is also often used by people who pretend they give 'psychic' readings, and it enables them to give 'amazingly accurate' readings to complete strangers. Read more about What is cold reading?.

Hoe werkt de techniek?

Basaal gesproken werkt de techniek doordat het medium op een behoedzame, zorgvuldig opgebouwde manier vragen stelt aan zijn slachtoffer en die antwoorden presenteert als iets wat het medium zelf heeft weten bloot te leggen. Maar dat is natuurlijk niet zo.

Char zegt letters door te krijgen van overleden mensen. Ha, er is werkelijk helemaal niemand in onze cultuur die geen voornaam- en achternaam heeft en in diezelfde cultuur van ons heeft werkelijk niemand een voornaam of een achternaam waar geen klinker in voorkomt.

Char zit dus per definitie altijd raak met die klinkers van haar.

Altijd kent iedereen iemand die een naam heeft waar een e, a, o, i of u in voorkomt. Char begint haar performance dus op een subtiele manier. Zij is tegelijk vaag en precies. Ze is precies doordat ze begint met die ene of meerdere klinkers. Ze is vaag doordat ze geen nadere specificaties noemt.

En dan kan de show beginnen. Later meer hierover.

Char, de afkorting van Charlatan

Het gemeen loensende televisiemonster Char beweert met de doden te kunnen praten. haar programma op de treurbuis is een soort van 'opsporing verzocht', maar dan voor dooie mensen. Je bent knettergek als je in dergelijke onzin gelooft. Heel veel mensen zijn knettergek.

Laten we die onzin eens onder de loep leggen.

Want wat converseren die doden toch op een aparte manier met Char! Stel nu dat mijn in het jaar 2000 overleden vader met mij zou willen praten, dan zou hij daar in de eerste plaats toch echt Char niet voor gebruiken. Hij zou zich rechtstreeks tot mij richten.

Zo goed ken ik mijn vader dan toch wel weer.

Ook zou wijlen mijn gereserveerde vader geen spelletjes spelen. Hij zou om zijn postume conversatie met mij op gang te brengen niet beginnen met het doorgeven van letters. Zodanig dat het loensende wicht Char kan slijmen: ‘Ik krijg iets door met een ‘e’, kan dat?’

Nee, mijn vader, nogmaals: bij leven en welzijn weliswaar geen al te grote babbelaar, die vader van mij zou gewoon zeggen: ‘Het is hier met Etienne, en ik zou ik toch nog graag ne keer willen weten hoe het met mijne jongste zoon gaat.’

Et voilà!

Maar zo niet bij Char. Dode mensen beginnen met haar letters in haar oren te fluisteren. Die dooie mensen toch. Bij leven en welzijn praten in volzinnen, maar eenmaal dood dan gaan ze over op het gebrekkig afraffelen van het alfabet?

Rare gasten, die dooie mensen.

Het is natuurlijk volstrekte onzin, maar wat Char doet, is een oude en bekende truc. Zij maakt gebruik van een misleidende truc, die goed bekend is onder goochelaars en oplichters. Merk op dat ik een duidelijk onderscheid maak tussen beiden: goochelaars zijn geen oplichters.

De techniek in kwestie heet ‘cold reading’. In een volgende blog meer daarover.

donderdag 26 maart 2009

The Amazing James Randi

Van de Canadese, mogelijk tot Amerikaan genaturaliseerde goochelaar James Randi is weinig filmmateriaal te vinden op YouyTube waarin hij zijn goochelkunsten toont. Randi goochelt ook nog weinig. Hij geeft als scepticus vooral lezingen, treedt op voor televisie en schrijft boeken.

En: hij ontmaskert idioten die beweren over buitennatuurlijke gaven te beschikken.

Randi is de man die de matig getalenteerde oplichter Uri Geller (niet zomaar een idioot) in 1974 ontmaskerde. Het boek 'The truth about Uri Geller' geeft een ontluisterend beeld van het hysterische, lepelbuigende fenomeen.

Later meer daarover.

Maar de koordtruc die hij toont op het einde van een lezing voor studenten van Princeton University mag er zijn. Het is niet heel erg goed gefilmd, maar goed genoeg om er met genoegen naar te kunnen kijken.

dinsdag 24 maart 2009

Ray Kurzweil, The Transcendent Man

Over de Amerikaanse uitvinder Ray Kurzweil is een film gemaakt, genaamd Transcendent Man. De film is 'a documentary film on the life and controversial ideas of Ray Kurzweil'.

Die controversiële ideeën van hem betreffen zijn voorspellingen. Kurzweil voorspelt dat computers in 2029 minstens even intelligent zullen zijn als mensen.

Hij voorspelt dat artificiële intelligentie de intelligentie van mensen zal overstijgen en dat we hersenimplantaten zullen gebruiken om de revolutie die ons te wachten staat te kunnen begrijpen.

Hersenimplantaten bestaan al. Ze worden vooralsnog niet massaal gebruikt. Onderzoek evenwel toont aan dat bepaalde ziektes uitgeschakeld kunnen worden door elektronische implantaten aan te brengen in de hersenen.

Veel mensen vinden dat toekomstbeeld angstaanjagend. De vraag is waarom. Als we een pilletje van de zusjes Paracetamol innemen dan voegen we toch ook lichaamsvreemde stoffen toe aan ons lichaam.

Enfin, deze documentaire, waar ik erg naar uitkijk, gaat in première 'at the Tribeca Film Festival in New York City on April 25'. Het Tribeca Film Festival is opgericht door onder anderen Robert de Niro.

In Transcendent Man treden naast Ray Kurzweil onder anderen ook Bill Gates op, naast Colin Powel en Anthony Robbins. De trailer van de film ziet er hoe dan ook veelbelovend uit.

Later in april verschijnt het nieuwe boek van Ray Kurzweil, het tweede boek dat hij samen met Dr. Terry Grosman geschreven heeft. Opnieuw een boek over gezondheid.

Het boek heet ‘TRANSCEND: Nine Steps to Living Well Forever’. Eerder publiceerden beide heren ‘Fantastic Voyage, Live Long Enough To Live Forever’.

Voor Kurzweil is dit zijn derde publicatie over gezondheid. In 1993 publiceerde hij ‘The 10% Solution for a Healthy Life’. Over het nieuwe boek wordt dit gezegd:

‘TRANSCEND reflects new research and insights gained since their previous book together Fantastic Voyage was published in 2004. TRANSCEND presents a practical program for health and life-extension.’

‘Fantastic Voyage contained 2000 citations from the medical literature and was designed to make the case for the prospects of radical life extension, while TRANSCEND was written to provide practical advice and suggestions for how to do so.’

‘The book presents an easy-to-follow program, appropriately enough, known as the TRANSCEND program, which is an acronym for:

• T alk with your doctor
• R elaxation
• A ssessment
• N utrition
• S upplementation
• C aloric reduction
• E xercise
• N ew technologies
• D etoxification

'The TRANSCEND program is designed to help you maintain the good health you enjoy today in order to experience the ben! efits of tomorrow's technologies to extend quality lifespan. The goal is helping you live well long enough so that you could you could live well … forever!’

‘The official publication date is April 28, 2009 although we expect copies to start shipping in late March. The book is now available for preorders through Amazon for $18.45 (list price $27.95).’

Ben benieuwd!

donderdag 19 maart 2009

Lucide dromen dat je leest

Vandaag donderdag 19 maart staat een interessant artikel op de Wetenschapspagina van NRC Handelsblad (ik blijf die krant wel lezen). Dat artikel gaat over 'lucide dromen'. Nu ken ik dat verschijnsel al heel lang, ik wist alleen niet dat het deze naam draagt.

Een lucide droom is een droom waarbij de dromer zich bewust is van het feit dat hij of zij droomt. De krant voegt er aan toe dat de dromer soms in staat is het verloop van de droom te beïnvloeden. Een lucide droom is dus een soort van metadroom waarbij de dromer beschikt over regiecapaciteit.

Centraal in het artikel in de krant staat het gegeven dat ‘naarmate mensen op een bepaalde dag meer gebruik maken van elektronische media, zoals radio, televisie, films, internet en vooral videospelletjes […] de kans groter [is] dat ze de nacht daarna ‘lucide dromen’.’

Die spelletjes zouden de kans op een lucide droom dus vergroten, maar die blijk ik in de praktijk in het geheel niet nodig te hebben. Ik speel geen spelletjes. Niet dat daar iets op tegen is. Integendeel. Ik wil alleen mijn door RSI geteisterde rechterarm sparen door niet te gamen.

Mijn belangrijkste lucide droom is dat ik droom dat ik aan het lezen ben. Daar is nog niets lucide aan. De luciditeit doet zich pas voor op het moment dat ik erachter kom dat ik diegene ben die de tekst produceer die ik vervolgens zelf lees. Hier ontstaat het eerste moment van luciditeit.

Het tweede moment komt in zicht wanneer ik mij daar bovenop begin te realiseren dat ik vooral niet te snel moet lezen, omdat ik mijn andere deel, de tekstproducent, de kans moet gunnen om op tijd tekst aan te leveren voor dat leesfestijn.

Dit is een cruciaal moment in de opbouw van de droom, omdat ik mij stilaan vertwijfeld begin af te vragen hoe lang ik deze pingpongende ritmiek, dit estafettespel tussen tekstproductie en tekstverwerking, nog zal kunnen volhouden. Het antwoord is: meestal niet lang meer.

De macht die ik over mijn lucide droom uitvoer ligt in dat spanningsveld tussen traag genoeg lezen enerzijds en snel genoeg tekst bedenken anderzijds. Naarmate mij dat lukt duurt de droom langer.

Want ik weet dat als de tekstproductie begint te haperen of de lezer in mij te hongerig aan het lezen slaat aan mijn droom een einde zal komen. Dat is mijn derde luciditeit: ik weet op grond van ervaring dat ik dan wakker zal worden.