De virtuele vader van Ray Kurzweil

Op maandag 4 januari is de Amerikaanse uitvinder Ray Kurzweil te zien in het programma Wintergasten van de VPRO. In de VPRO-gids wordt Kurzweil naar voren geschoven als een briljante idioot die 150 pillen per dag slikt en onder meer hoopt zijn dode vader weer tot leven te wekken:

‘I do hope to bring my father back!’

Als je het zo ziet staan, denk je inderdaad: die man is niet goed snik! Maar Kurzweil is een briljante provocateur die, als je nog niet helemaal van de schrik bekomen bent, er fijntjes aan toevoegt dat hij hoopt dat hij ooit in staat zal zijn om zijn vader in 'virtuele realiteit' opnieuw tot leven te wekken. En dat is zo vreemd nog niet. Sterker: het verbaast mij dat hij het niet alreeds geprobeerd heeft. Ik leg uit waarom.

In de film Transcendent Man, over leven en werken van Ray Kurzweil, komt een fragment voor waarin Ray Kurzweil een opslagruimte bezoekt die hij huurt. Daarin liggen alle spullen die ooit aan zijn veel te jonge gestorven vader hebben behoord. Zakboeken, notitieboeken, ordners, foto's en wellicht ook filmbeelden van Frederick Kurzweil, maar vooral toch ook de muziek die deze componist heeft nagelaten:

‘I knew there was a reason why he kept all that stuff.’

Dat materiaal is van cruciaal belang ten einde papa Kurzweil opnieuw tot leven te wekken. Er bestaat computerprogrammatuur die van een vlak tweedimensionaal beeld een driedimensionaal beeld kan maken dat verbazingwekkend geloofwaardig overkomt. Je ziet een gezicht op een foto veranderen in een driedimensionaal beeld. Hoe ze het doen, ik heb werkelijk geen idee. Maar het kan. Dat moet met de beeltenis van vader Kurzweil ook kunnen.

Als er klankmateriaal is bewaard met zijn stem, dan kan ook die stem gereconstrueerd worden. Iets preciezer gezegd: gesynthetiseerd. Een gesynthetiseerde stem is een stem die je werkelijk alles kan laten zeggen. Voorwaarde is dat er voldoende stemsamples bewaard zijn gebleven. Het zal de lezer van dit blog niet verbazen, maar Ray Kurzweil zelf is de uitvinder van de eerste text-to-speech synthesizer. Een computerstem kun je alles laten zeggen wat je maar wilt.

Het Amerikaanse bedrijf Nuance is gespecialiseerd in het maken van hoogwaardige computerstemmen. Toen dit bedrijf nog opereerde onder de vlag Scansoft hebben ingenieurs van het bedrijf het stemgeluid van Bill Clinton gesynthetiseerd op basis van minderwaardig klankmateriaal dat ze via internet bij elkaar hadden gesprokkeld. Ze hebben Bill Clinton de lof laten zingen van het bedrijf Scansoft, hetgeen de voormalige president uiteraard nooit gedaan heeft. Maar het klonk geloofwaardig als ware het Bill Clinton zelve die sprak. By the way: Nuance verkoopt vandaag de dag nog steeds software die ooit door Ray Kurzweil is uitgevonden, met name het programma Textbridge

Het is dus helemaal niet zo moeilijk zijn om geloofwaardig beeld- en geluidmateriaal van een dood iemand te construeren. De enige voorwaarde is dat er voldoende basismateriaal van de aflijvige overgebleven of anderszins aanwezig is. Een computer kan lezen. Daar bestaan scanners voor. Het is een eitje om de teksten, dagboekfragmenten die vader Kurzweil heeft nagelaten, door een computer te laten inlezen. Opnieuw weet Ray Kurzweil daar alles van. Hij is de voornaamste ontwikkelaar van de eerste CCD flat-bed scanner.

Vervolgens kun je van alles met die teksten. Onder meer dit: de voor vader Kurzweil typische schrijfpatronen eruit distilleren. Het is aan de hand van dit soort van plagiaatsoftware dat NRC Handelsblad jaren geleden meende te mogen opperen dat achter de schrijversnaam Marek van der Jagt de schrijver Arnon Grunberg schuilgaat. Die zich verplicht zag om zijn maskerade op te geven en toe te geven dat Marek van der Jagt zijn nom de plume was. Met andere woorden: we kunnen de dode man moeiteloos nieuwe teksten laten produceren. Koppel die teksten aan zijn gesynthetiseerde stem en zijn driedimensionale beeld en je bent er eigenlijk al: een virtuele Kurzweil is niet nodeloos ingewikkeld om te maken.

Nogmaals: het verbaast mij dat Ray Kurzweil hier nog niet mee begonnen is.

Want het is goed mogelijk. Wat ook goed mogelijk is, is dat we de dode muzikant nieuwe muziek kunnen laten componeren. Niemand minder dan Ray Kurzweil is in de Verenigde Staten van Amerika op 17-jarige leeftijd beroemd geworden met een door hem geschreven computerprogramma dat uit bestaande muziekfragmenten de patronen kan distilleren die nodig zijn om in dezelfde stijl nieuwe muziek te componeren.

In de film Transcendent Man komt een fragment voor uit de televisiequiz 'I've got a secret' waarin we de adolescente Ray Kurzweil niet onverdienstelijk op de piano een lied zien spelen. De panelleden moesten raden wat zijn ‘secret’ was. Uiteindelijk raadt één van de panelleden het: de muziek die Raymond (toen nog Raymond) gespeeld heeft, is niet door hem gecomponeerd, maar door een computerprogramma dat hij zelf geschreven heeft.

Vader Kurzweil kunnen we dus een driedimensionaal beeld verschaffen, we kunnen zijn stem opnieuw tot leven wekken en we zijn zonder moeiteloos in staat om de man nieuwe teksten te laten produceren en we kunnen hem zelfs nieuwe muziek laten componeren. Kunnen we hem ook een heel nieuw lichaam verschaffen? In 3D? Waarom niet. Het is Ray Kurzweil zelf die in 2001 zijn eigen virtuele Avatar, genaamd Ramona, een vrouwelijke rock star, in het openbaar vertoonde. Ramona is nog steeds actief op de website van Ray Kurzweil.

Met andere woorden: aan alle voorwaarden is voldaan om een virtuele Frederick Kurzweil tot leven te wekken. Ray Kurzweil weet dat het kan, hij heeft zelf in niet geringe aan een groot aantal van die voorwaarden voldaan. De vraag is: wat let hem om definitief aan de slag te gaan?

De gevaren van de ov-chipkaart voor treinreizigers

Brenno de Winter publiceert op webwereld een overzicht van de 25 problemen die zich met de ov-chipkaart voordoen. Maar het is, weet ik uit eigen ervaring, erger dan dat.

Een paar weken geleden zat ik met mijn ov-chipkaart, die tevens mijn voordeelurenabonnementskaart is, in de trein van Alkmaar naar Amsterdam. De conducteur wilde mijn voordeelurenkaart zien. Ik gaf hem mijn ov-chipkaart in de terechte veronderstelling dat in regel was wat mijn voordeelurenkaart betrof. Dat bleek niet het geval.

Tot mijn verbazing bleek mijn voordeelurenkaart niet in orde te zijn.

Ik heb geluk gehad dat deze conducteur mij liet gaan. Voor hetzelfde geld had ik nog een fikse boete gekregen ook. Bij de balie van de NS in Amsterdam CS liet ik mijn gegevens controleren. Het duurde een eeuwigheid voordat die gegevens gecontroleerd waren, maar toen bleek dat de NS een vergissing had begaan door mijn voordeelurenabonnement niet te activeren op mijn ov-chipkaart.

Dan denk je toch dat de zich vergissende partij zijn eigen vergissing goed maakt?

Mooi niet. De baliemedewerker van de NS liet mij eerst een formulier invullen, waarna duidelijk werd dat zulk formulier niet ingevuld diende te worden. Mij zou een nieuwe kaart toegestuurd worden - waardoor eigenlijk duidelijk werd dat het niet zomaar mogelijk is om de gegevens op de kaart te wijzigen.

Maar die nieuwe kaart weigerde de NS naar mijn adres op te sturen. Ik moet die gaan ophalen op het station. Alsof ik zeeën van tijd heb en het leuk vind om weer maar eens een uur reistijd in te lassen naar het station om daar een half uur in de rij te staan om mijn nieuwe kaart op te halen. Het is doffe ellende met die ov-chipkaar.

Ik heb buren die naast mij wonen

Vandaag zomaar gehoord van de man die voor mij was in de krantenwinkel:

'Ik heb mijn vrouw, eigenlijk mijn vriendin gewurgd.' Hij wijst naar een vrouw in de winkel. 'Die daar. Dat moest ik eigenlijk niet doen. Het mag niet van de politie. Wist je dat je daarvoor gevangenisstraf kunt krijgen? Sla jij je vrouw wel eens?'

Man van de krantenwinkel: 'Nee, Karel, ik sla geen vrouwen en dat moet jij ook niet doen.'

'Nee, eigenlijk niet. Ik kan maar beter wat zuiniger zijn op mijn vriendin. Ik heb buren die naast mij wonen, die moeten iets gehoord hebben. Want die hebben de politie gebeld. Nee, dat moest ik maar niet meer doen. Kom vrouw, we gaan.'

Does god exist? I think: not yet!

Gisteren was Ray Kurzweil, Amerikaans uitvinder en onderwerp van de film Transcending Man aanwezig bij de vertoning van deze film in Tuschinski 1. Dit in het kader van IDFA. De laatste woorden die Kurzweil mag uitspreken op het einde van de film staan in de titel van dit blog:

'Does God exist? I think: not yet!'

Alleen over dat 'I think' ben ik niet zeker, maar over de strekking van deze zin wel. In het donker van de filmzaal heb ik uiteraard geen notities genomen, laat staan dat ik geluidsopnames zou hebben gemaakt.

Is Transcending Man een goede film?

Het is beslist de film die je wilt zien als je geïnteresseerd bent in leven en werken van Ray Kurzweil. In dat verband: de zaal zat afgeladen vol, hetgeen mij aangenaam verraste.

Geniet Kurzweil dan enige bekendheid in dit land?

Zijn enige in het Nederlands vertaalde boek 'The Age of Spiritual Machines' verscheen in 1999 bij de Vlaamse uitgeverij Lannoo onder de erg verkeerde titel 'Het tijdperk van de levende computers, wanneer computers slimmer worden dan mensen'. Dat boek is nooit herdrukt. Het verdween al ras in de ramsj bij de Slegte alwaar het momenteel is uitverkocht.

Over Transcending Man (mooie dubbelzinnige titel) heb ik mij zo nu en dan verbaasd. De regisseur heeft Kurzweil naar eigen zeggen gedurende ongeveer twee jaar mogen volgen. Op de voet en dat mag vrij letterlijk opgevat worden. Kurzweil reist en wandelt behoorlijk wat af in deze film.

De regisseur volgt hem zelfs tot in de slaapkamer.

Op een bepaald moment wordt de notoire uitgvinder gefilmd nadat hij de wekker heeft uitgezet en het bed uitstapt om zich vervolgens te douchen en te scheren. Kurzweil wordt tijdens het douchen niet rechtstreeks gefilmd, maar het scheren komt duidelijk in beeld.

Is dat wat ik had willen zien?

Ja en nee. Het is opvallend dat de filmmaker deze meest bejubelde, maar ook controversiële uitvinder op een bijzonder menselijke manier in beeld weet te brengen. Gaandeweg het kijken viel mij voor het eerst op hoe zachtzinnig de ogen van Ray Kurzweil zijn, hoe rustig hij zijn betoog houdt. Hij is niet drammerig. Het is, zoals mij gisteren ook weer bleek, toen ik hem aansprak, een bijzonder gemoedelijke man.

Kurzweil is echt aardig!

Het is niet zo moeilijk om kritiek te uiten op de filmatografische keuzes die de regisseur heeft gemaakt. Zo noemt hij in de aftiteling wel Aubrey de Brey, terwijl deze anti-aging specialist niet 1 keer in beeld komt. Waarom Aubrey de Brey niet en Anthony Robbins wel? Waarom Colin Powels wel en de kinderen van Ray Kurzweil niet?

Het blijft raadselachtig waarom deze filmmaker nu juist deze keuzes heeft gemaakt.

Ook de met groot succes door Kurzweil in samenwerking met Google en Nasa opgerichte Singularity University wordt niet 1 keer genoemd; terwijl het toch tot de allergrootste successen van Ray Kurzweil behoort dat naar aanleiding van zijn ideeëngoed grootheden zoals Google en Nasa zich hebben ingespannen om een post-graduate universiteit op te richten.

Deze universiteit is genoemd naar het boek 'The Singularity is near' uit 2005.

Van dit boek verscheen helaas geen Nederlandse vertaling. Het zij zo. Tegenstanders van Kurzweil, zoals Hugo de Garis, krijgen in deze film ruim baan om hun bezwaren tegen zijn ideeën te formuleren. Dat is aardig, maar het is niet genoeg.

Ik miste ook Terry Grossmann in deze film, de arts met wie Kurzweil toch maar liefst 2 boeken heeft geschreven over gezondheid. Te weten: 'Fantastic Voyage' uit 2004 en het dit jaar verschenen 'Transcend, Nine Steps to Living Well Forever'.

In mijn exemplaar van laatstgenoemde titel schreef Ray Kurzweil overigens deze opdracht voor mij: 'To Luc, Keep on transcending'. Ik was weer als een kind zo blij.

Wat ik ook gemist heb in Transcending Man is uitvoerige uitleg over Pattern Recognition. Naar mijn idee is dat de belangrijkste ingang tot leven en werken van Kurzweil. Vrijwel al zijn uitvindingen zijn terug te voeren op een grondige kennis van menselijke pattern recognition die Kurzweil vertaald heeft in computerprogramma's.

Kurzweil bevestigde tijdens het vragenuurtje na afloop van de film dat hij werkt aan een nieuw boek waarvan de werktitel luidt: 'How the mind works & How to build one'. Daarmee kreeg hij de lachers op zijn hand.

Jammer genoeg vergat Kurzweil aan te kondigen dat hij ook werkt aan een film die de titel zal dragen van het boek dat hij in 2005 publiceerde: 'The Singularity is Near'. Maar misschien was het wel kiesheid van zijn kant om zijn eigen film in wording niet te noemen bij de promotie van de film over zijn eigen leven en werken.

Ray Kurzweil kondigt nieuw boek aan over The Mind

Naar het boek 'The Singularity is Near, When Humans Transcend Biology' van de Amerikaanse uitvinder Ray Kurzweil (Penguin, 2005) is de zogenaamde Singularity Summit genoemd, maar ook de Singularity University, opgericht door Nasa en Google.

Op zijn Singularity Keynote van 3 oktober jongstleden kondigde Kurzweil een nieuw boek aan dat zal verschijnen onder de voorlopige (?) titel:

'How the Mind Works and How to Build One'.

Aangekondigd wordt dat het boek wordt uitgegeven door Viking Press in 2011. Benieuwd in welke mate het boek voortbouwt op vergelijkbare titels van Marvin Minksy 'The Society of Mind' en van Steven Pinker 'How the Mind works'.

Voor Kurzweil wordt het zijn zesde titel na achtereenvolgens gepubliceerd te hebben 'The Age of Intelligent Machines' (in 1990), 'The 10% Solution for a Healthy Life' (in 1993), 'The Age of Spiritual Machines' (in 1999), 'Fantastic Voyage' samen met Terry Grossman (in 2004), 'The Singularity is Near' (in 2005) en tot slot 'Transcend', opnieuw met Terry Grossman *in 2009).

Kan vertalers te vertrouwen - en dat is het beste?

Door Rhodri Marsden

Woensdag 23 september 2009

Welke online vertaler heeft de beste baan? Een pagina van de tekst in een niet-identificeerbare taal geeft weinig problemen voor de moderne web junkie met weinig kennis van het Frans.
Een paar klikken, en die pagina kan eenvoudig worden weergegeven in hun moedertaal - mits zei tong is niet de duistere Aboriginal dialect van Enindhilyagwa. Yahoois Babelfish, Microsoftis Bing Translator en Google Language Tools wedijveren om de macht binnen de sfeer, strijd om te stoppen met een eenvoudig idee-, uitgedrukt als "u uw handen nemen van mijn vrouw" van verlies van belangrijke nuances en om "bied ik u de hand van mijn vrouw."

Recente ontwikkelingen in de machine translation hebben ongelooflijk zijn. De gebruikte methoden door de grote drie diensten te interpreteren taal rekenen op een enorme winkel van vertaalde tekst (Google, bijvoorbeeld, heeft zijn stash uit VN documenten in het Arabisch, Chinees, Engels, Frans, Russisch en Spaans) en als computers sneller, goedkoper en ruim, vertalingen te verbeteren.

Ondanks dit, zijn ze nog altijd slechts hulpmiddelen zijn ontworpen om te communiceren de kern van iets, je zou hebben verkregen resultaten onbevredigend als je er een gebruikt voor het binden van een zakelijke overeenkomst, en de rampzalige resultaten als je verleidelijke taal ingevoerd in het gebruik en de uiteindelijke tekst op een internet dating site. Maar je ziet nog steeds een zekere mate van misplaatst vertrouwen in deze diensten. Je ziet ze te gebruiken journalisten te beknibbelen eerder dan iemand bellen die daadwerkelijk de taal in kwestie spreekt.

Widgets waarmee web-ontwerpers automatisch te "vertalen" het even welke website ze aan werken zijn een verschrikkelijk idee - je alleen maar te kijken naar sites waarvan de tekst heeft uiteraard zijn gevoed door een, mijn persoonlijke favoriet is olympicprague.net, een blog ter ondersteuning van Praag's is mislukt bod op de Olympische Spelen 2016, die de immemorable zin bevat: "Geen andere Tsjechische het zo hoog te herinneren aan wagenmaker. Dank je, heb je grote verspreider sport werd een top maarschalk president Tomáše Garrigua Masaryka, gaat alles net als na staalwol. "

Maar welke dienst het beste is? Wel, Google's uitweg voor in termen van het aantal ondersteunde talen (51, tegenover 20 voor Bing en 13 voor Yahoo) en, te oordelen naar een vluchtige onderzoek van een vertaling van de top verhaal bij Liberation vandaag, Google vooruit op kwaliteit, ook. Maar er zijn interessante ontwikkelingen te voet elders; check out de recente demo van Sakhr Mobile van hun real-time spraak vertaling tussen Engels en Arabisch dat alleen gebruik maakt van een iPhoneOp bit.ly / arabictrans. Niet zeker of zij kon helpen met delicate politieke onderhandelingen in de Midden-Oosten, Maar zeker kunnen helpen een taxichauffeur krijgt u naar de top.

- Rhodri Marsden

het eeuwige leven volgens Ray Kurzweil

Over gezondheid schreef de Amerikaanse uitvinder Ray Kurzweil 3 boeken, te weten:

1. The 10 % Solution for a healthy life.
2. Fantastic Voyage, samen met Terry Grossman.
3. Transcend, eveneens met Terry Grossman.

Vandaag woensdag 23 september wordt Kurzweil uitvoerig geciteerd in met name de Engelse pers. De directe aanleiding is mij niet duidelijk.

Wat hij zegt is in grote lijnen terug te voeren op de inhoud van zijn laatste boek: Transcend.
In Transcend gaat Kurzweil uit van de aanname dat de medische wetenschap als gevolg van het ontrafelen van het menselijk genoom in 2003 veranderd is in een informatietechnologie.
Daardoor is de medische wetenschap onderhevig aan de exponentiële groei die eigen is aan de technologische vooruitgang.

Volgens Kurzweil zijn de gevolgen verstrekkend.

Hij beweert onder meer dat we in theorie het eeuwige leven kunnen bereiken over hooguit 20 jaar.

We zullen dan in staat zijn, dankzij nanotechnologie, om een kwartier lang te lopen zonder adem te halen, of om vier uur onder water te verblijven zonder duikapparatuur.

Nanobotjes zullen dit mogelijk maken.

Dat zijn minuscuul kleine robotjes, dermate klein dat ze de grootte van een bloedcel aannemen,
en als dusdanig ook geïnjecteerd worden in de bloedbaan.
Daar zullen ze de eigenschappen van rode bloedcellen overnemen,
maar - aldus Kurzweil - tientallen keren meer efficiënt dan onze lichaamseigen bloedcellen.

Lebowski

Ik zou nog terugkomen op de najaarsaanbieding van Lebowski Uitgevers.
Lebowski is wellicht één van de meest geheimzinnige en intrigerende literaire uitgevers van dit moment.

Hieronder heb ik een scan geplaatst van hun deelcatalogus:
de Urban Culture Catalogus

Overtuigende vormgeving, eigenzinnige titelkeuze ... het klopt allemaal.

In deze catalogus wordt werk aangekondigd van Banksy - 'met Damien Hirst de meest spraakmakende hedendaagse Engelse kunstenaar'. 'Het probleem met graffiti is dat er niet genoeg van is. Veel huizen en gebouwen knappen er enorm van op.'

In het verlengde daarvan van Hugo Kaagman Stencil King, een overzichtswerk van deze 'pionier op het gebied van street art'.

Tot slot (zie afbeelding hieronder) van Jon Naar en Norman Mailer The Faith of Graffiti.
Wordt niet eens vertaald. Lebowski heeft de exclusieve vertegenwoordiging van deze titel voor Nederland en Vlaanderen.

A.F.Th. Van der Heijden maakt overstap naar De Bezige Bij

Het is vermoedelijk het meest opmerkelijke literaire nieuws van het jaar: de schrijver A.F.Th. van der Heijden stapt na dertig jaar trouw aan Uitgeverij Querido over naar Uitgeverij De Bezige Bij.

Het nieuws staat heel summier op de site van de Bezige Bij. All betrokkenen onthouden zich van commentaar. Querido betreurt de overstap. De Bezige Bij verheugt zich. A.F.Th. hult zich in stilzwijgen.

Wel is inmiddels duidelijk dat de eerste historische roman van Van der Heijden, De Ochtendgave, in de najaarsaanbieding 2009 van Querido aangekondigd om te verschijnen in oktober niet bij Querido, maar bij De Bezige Bij zal verschijnen.

Het Parool meent dat De Ochtendgave in september bij Querido zou verschijnen. Volgens de najaarsaanbieding van Querido zou dat niet eerder dan in oktober zou zijn. Of De Bezige Bij De Ochtendgave in september dan wel oktober uitgeeft is niet bekend gemaakt.

Waar de pers zich op dit moment zonder meer op kan verheugen is een tussentijdse aanbieding van De Bezige Bij. De Bij doet daar regelmatig aan. Vorige week nog werd in een apart schrijven aan de pers de verschijning bekend gemaakt van Een schreeuw om recht, de tragedie van het Palestijnse volk, oor voormalig minister-president Dries van Agt.

Die tussentijdse aanbieding zal uitsluitsel moeten bieden over de manier waarop De Bezige Bij het oeuvre van Van der Heijden gaat exploiteren.

Overigens merkt Het Parool terecht op dat er barstjes waren in de relatie tussen Querido en De Bezige Bij. Die waren ontstaan naar aanleiding van het feit dat Querido had nagelaten het 25-jarig jubileum van diens schrijverschap uitvoerig te vieren.

Over Kurzweil, de voorspellingen, de flaters en de omissies

Op mijn weblog heb ik (on-)regelmatig geschreven over de toekomstvoorspellingen van de Amerikaanse schrijver en uitvinder Ray Kurzweil. Over het algemeen stel ik met betrekking tot zijn voorspellingen vast dat de onderliggende trend – exponentiële groei van de technologische vooruitgang – onmiskenbaar klopt.

Dat neemt niet weg dat Kurzweil, hoe accuraat zijn voorspellingen ook vaak blijken te zijn, zich regelmatig genoeg vergist. In Amerika woedt daarover een redelijk fel debat.

Dat neemt overigens niet weg dat Google en Nasa op basis van zijn ideeën de Singularity University hebben opgericht. Maar dat terzijde.

De eerste vergissing die Kurzweil mijns inziens maakt, is te denken dat technologieën die het wasdom hebben bereikt om die reden ook massaal gebruikt zullen worden. Zo voorspelde hij in 1999 dat in het jaar 2009 het gebruik van spraakherkenning massaal zou plaatsvinden.

Niets is minder waar.

Kurzweil en ik hebben daarover gecorrespondeerd. Zijn reactie? ‘Ik zit er maar een paar jaar naast. Dat is toch niet slecht?’

Het tweede grote probleem met zijn voorspellingen zijn de omissies. Net zoals Stanley Kubrick en Arthur C. Clarke voor de film ‘2001: a Space Odyssey’ niet hadden voorzien dat computers niet alleen veel krachtiger, maar ook vele malen kleiner zouden worden, zo heeft Kurzweil niet voorzien dat we massaal gebruik zouden maken van TomTomachtige navigatiesystemen.

Één van de voorspellingen die Kurzweil in 1999 gedaan heeft, in ‘The Age of Spiritual Machines’ is dat ‘warfare’ vrijwel zonder grondtroepen gevoerd kan worden. Dat zou je toch niet helemaal denken als je de oorlogen in Afghanistan en Irak onder de loep legt. Voorspellingen kunnen dus ook faliekant fout zijn.

Toch blijft er heel veel over dat verbazingwekkend accuraat blijkt te zijn. Kurzweil zelf meende in mei van dit jaar een redacteur van Newsweek van repliek te moeten dienen. Ik citeer zijn ingezonden brief, die mij pas vandaag onder ogen kwam, hieronder volledig.

Letters to the EditorLetters@newsweek.com
Newsweek251 W. 57th St.New York, NY 10019

Re: I, Robot, One Man’s Quest to Become a Computer, Newsweek, May 25, 2009

Dear Editor:

I appreciate your bringing my ideas to your readership. However, there are numerous inaccuracies and misrepresentations in Daniel Lyons’ story. For example, of the many accurate predictions for the year 2009 that I wrote in my book The Age of Spiritual Machines, written in the late 1990s, only three are listed in the sidebar “Kurzweil’s Crystal Ball” while a larger number are listed as “false.” Of these “false” predictions, a number are in fact true, and others are only a few years away. For example, “Computers will be commonly embedded in clothing and jewelry” is listed as false. When I wrote this prediction, portable computers were large heavy devices carried under your arm. Today they are indeed embedded in shirt pockets, jacket pockets, and hung from belt loops. Colorful iPod nano models are worn on blouses as jewelry pins, health monitors are woven into undergarments, there are now computers in hearing aids, and there are many other examples. “Most portable computers will not have keyboards” is listed as “False.” When I wrote this, every portable computer had an (alphanumeric) keyboard. Today the majority of portable computers such as MP3 players, cameras, phones, game players and many other varieties do not have keyboards. The full quote of my prediction makes it clear that I am referring to computerized devices that “make phone calls, access the web, monitor body functions, provide directions, and provide a variety of other services.”“The deaf will commonly use portable speech-to-text machines to ‘hear’ what others are saying” is not true today, but sophisticated voice-recognition software that works on anyone’s voice is in wide use (using my own technologies) and speech recognition suitable for use by the deaf are technically feasible now and expected on the market in the near future. Lyons cites my prediction that “by 2009 a top supercomputer would be capable of performing 20 petaflops (quadrillion operations per second)” and dismisses my contention that this and a couple of other predictions are “off by a few years” saying they are “not just a little bit wrong, but wildly, laughably wrong.” Yet IBM’s 20 petaflop Sequoia supercomputer is already under construction and IBM has announced that it will begin operation in 2012. Lyons dismisses my accurate prediction (written in the mid to late 1980s) of a world web of computing and communications ubiquitously tying together people with each other and with vast information resources. He writes “But hold on a minute. Who didn’t think the Internet was going to catch on?” The answer is virtually everyone. I wrote this when the entire U.S. defense budget could only tie together a few thousand scientists with the Arpanet. My prediction was considered very radical at the time that I made it just as many of my predictions are regarded today. It is typical that when my predictions become true, people write that they were always obvious. Regarding the dangers of technology, Lyons writes, “But Kurzweil is having none of that – he thinks the ‘man-machine civilization’ is going to be wonderful. He doesn’t argue. He just sits there smiling.” That’s a total misrepresentation. Extensive portions of my recent books and many of my speeches are devoted to what I describe as “the intertwined promise versus peril” of new technology. Bill Joy’s famous cover story in WIRED on the dire dangers of new technologies was based, as he states at the beginning of his article, on my book The Age of Spiritual Machines. I’m not just sitting here smiling, but have worked extensively with the Army and other organizations on developing defenses against abuse of biotechnology and other advanced technologies. Lyons writes “[Ray] has no doubt. None. He is utterly, completely 100 percent sure that he is going to live forever….He is absolutely certain about this. Nothing can talk him out of it.” This is also a complete misquote. He asked me that question and I responded that I felt I had a good chance of living long enough to get to the point where we have technologies that will radically extend human longevity, but that it was by no means certain, that I could get a disease tomorrow for which we have no answer. Lyons and I were together recently for one of the premiere screenings of Transcendent Man, the movie about my life and ideas, at the Tribeca Film Festival. I express this uncertainty very clearly in the concluding part of that movie.As the article makes clear, I welcome critics and constructive debate, but all too often this dialogue is marred by extensive misquotes and misrepresentations of what I have actually said and written.

Sincerely,Ray Kurzweil

Het zijn slechte mensen, maar het zijn onze slechte mensen

Eén van de interessantste aanbiedingsbrochures voor dit najaar komt van Lebowski Uitgevers, geleid door Oscar van Gelderen.
Lebowski heeft zijn aanbieding verdeeld over 5 brochures en flyers.

Het zijn vormtechnisch en inhoudelijk de meest verzorgde en verrassende aanbiedingen die ik dit najaar onder ogen kreeg.

Lebowski komt met een veelbelovende serie Crime Classics.

Daarin zullen onder meer verschijnen:

Public Enemies (zie afbeelding) van Bryan Burrough, verfilmd door Michael Man met onder anderen Johnny Depp.

Wiseguy van Nicholas Pileggi, alreeds verfilmd, magistraal zelfs, door Martin Scorsese, als Goodfellas met onder anderen Robert de Niro, Joe Pesci en Ray Liotta.

Casino, opnieuw van Nicholas Pileggi en andermaal, onder deze titel, verfilmd door Martin Scorsese met opnieuw Robert de Niro en Joe Pesci naast Sharon Stone in de belangrijkste rollen.

Donnie Brasco van Joey Pistone, verfilmd, natuurlijk, met opnieuw Johnny Depp en Al Pacino in de hoofdrollen.

Persoonlijk kijk ik uit naar De Lokvogel van Stefan Aust, die eerder succes boekte met Het Baader Meinhof Complex. Maar al bij al ziet deze deelaanbieding van Lebowski Uitgevers er bijzonder veelbelovend uit.

Later meer.

Ik ben een uitgever die altijd opvalt

De afgelopen dagen – weken? – heb ik uit pure nieuwsgierigheid de najaarsaanbiedingen van diverse, belangrijke en minder belangrijke, nieuwe en oudere uitgevershuizen doorgenomen. Op dit weblog heb ik daarover verslag uitgebracht. Voor zover ik daar zin in had.

Eerst vandaag ben ik in het bezit gekomen van de najaarsaanbieding van de ‘Dutch Media Uitgevers’, een belachelijke naam. Zij hadden zich voor hetzelfde geld net zo goed ‘Les Pays-Bas Media Uitgevers’ kunnen noemen. De ene naam is niet minder onnozel dan de andere.

Waar halen ze het vandaan?

Neem het van mij aan: de Dutch Media Uitgevers, onder welks apert idioot Angelsaksisch paraplu verschillende uitgevershuizen schuil gaan, geeft niet 1, ik herhaal: niet 1 enkele titel uit in het Engels. Sterker nog: de boeken die door de verschillende uitgevers van de Dutch Media Uitgevers uitgegeven worden, kennen geen enkele vorm van distributie buiten Nederland en Vlaanderen om. Excusez-moi le mot: buiten The Netherlands of zo u wil: Les Pays-Bas en buiten Dutch Speaking Belgium of zo u wil: Les Flandres valt geen boek van de Dutch Media Uitgevers te bespeuren.

Tot de Dutch Media Uitgevers behoort onder meer Lebowski Uitgevers, de uitgeverij van de voortvarende Oscar van Gelderen. Oscar heb ik begin jaren negentig leren kennen als een jonge snaak die omwille van zijn studie bij de Frederik Müller academie stage liep bij Uitgeverij Arena.

Het is dé grote verdienste geweest van wijlen Michel Vassallucci, destijds samen met Lex Spaans uitgever van uitgeverij Arena, dat hij het uitgeeftalent van Oscar van Gelderen in zo’n vroeg stadium heeft erkend. Op vriendelijk doch dringend verzoek van Michel Vassallucci en Lex Spaans heeft Oscar zijn studie gelaten voor wat die waard was, omdat beide heren de jonge Oscar nog tijdens zijn stage een vast dienstverband bij Uitgeverij Arena aanboden.

Uitgeverij Arena was aan het begin van de jaren negentig van vorige eeuw goed bekend om een tweetal redenen:

Omdat de uitgeverij van de roman ‘Zout op mijn huid’ van Benoîte Groult in geen tijd een monsteroplage van meer dan 300.000 exemplaren had weten te verkopen. (Ik zelf ben in het bezit van een zeventiende druk die in januari 1993 werd uitgegeven, terwijl de eerste druk dateert van mei 1990.)

Maar Uitgeverij Arena was destijds ook heel goed bekend door de bijzondere vormgeving van hun boeken, waarvoor steevast vormgever René Abühl tekende. Hij was de man die er zorg voor heeft gedragen dat de boeken van Arena een heel eigen signatuur hadden.

Als je ooit een boek van Arena in handen had gehad, dan wist je bij elk volgend boek van Arena dat je onder ogen kwam dat je opnieuw een uitgave van Arena in handen had. Dat dacht je niet alleen op grond van de zeer verdienstelijke vormgeving van René Abbühl, maar ook door het feit dat al die boeken steevast stijlvol gebonden werden uitgevoerd met stofomslag.

Ik weet het, ik weet het: bij Van Oorschot noemen ze dat heel bestraffend ‘niet-echt-gebonden’. En dat klopt. De boeken van Arena hadden eigenlijk alleen maar een harde kaft met een mooi stofomslag. Point taken, Wouter!

Oscar van Gelderen en Lex Spaans verlieten uitgeverij Arena medio jaren negentig en richtten Uitgeverij Vassallucci op, genoemd naar hun aan de gevolgen van AIDS overleden vriend Michel.

Bij Uitgeverij Vassallucci wist Oscar van Gelderen zich te ontpoppen toe één van de meest vernieuwende en succesvolle uitgevers van Nederland.

Maar laat ik het verhaal Van Gelderen niet dunnetjes over doen. Hij heeft zich in de loop der jaren aardig in de schijnwerpers weten te werken. In NRC Handelsblad van 13/08/2001, nu bijna 8 jaar geleden, verscheen van de hand van Michel Krielaars een mooi, want mijns inziens billijk en correct van portret van Oscar van Gelderen.


In mijn volgende weblog meer over de aanbieding van uitgeverij Lebowski, die, u raadt het, geleid wordt door Oscar van Gelderen.

à propos,

De eerste uitgave van Uitgeverij Vassallucci was een homage aan Michel onder de titel:

Ik ben een leugen die altijd de waarheid spreekt.

Over Paul Auster - Onzichtbaar

'Onzichtbaar', de vijftiende roman van de Amerikaanse romancier Paul Auster verschijnt in september bij De Arbeiderspers.
De uitgeverij voegt er in haar najaarsaanbieding graag aan toe dat de roman een maand eerder in het Nederlands verschijnt dan in zijn oorspronkelijk Engelstalige versie.

ISBN 978 90 295 7162 3
Gebonden, 240 pagina's
€ 19,95

De nieuwe roman van Paul Auster is één van de interessantste aankondigingen die De Arbeiderspers dit najaar doet. Minimaal second best is de aankondiging van de verschijning van kolossaal boekwerk van Rik Zaal over het land Nederland. Zaal, die eerder een boek publiceerde over Spanje, bracht Nederland in kaart. Het idee om Nederland in kaart te brengen is, zou je kunnen zeggen, enigszins uit de hand gelopen. Zaal heeft over Nederland twee keer 608 pagina's tekst bij elkaar gepend. Vermoedelijk is zijn 'Heel Nederland' het meest omvangrijke boek dat ooit over Nederland is of zal verschijnen. ISBN 978 90 295 7200 2, paperback met flappen. Samen € 69,95. Verschijnt in oktober.

privé-domein in printing on demand

Eigenlijk heb ik nooit goed begrepen waarom de reeks privé-domein van uitgeverij De Arbeiderspers altijd zo werd geprezen. Behalve dan omwille van het feit dat in dit land commercieel minder lucratief lijkende projecten perse de hemel in geprezen worden, omdat ze commercieel minder lucratief lijken.

Enfin, de allereerste privé-domeinboeken werden quasi op zijn Frans uitgegeven: de lezer diende de bladen zelf los te snijden. Een krankzinnige opgave. Daar is men na verloop van tijd van afgestapt en begonnen privé-domeinboeken steeds meer op gewone boeken te lijken, met uitzondering van de prijsstelling: die was altijd buitensporig hoog.
Maar nog steeds was de uitvoering absoluut ondermaats.
Het was en is vrijwel uitgesloten om die peperdure privé-domeindeeltjes te lezen zonder de rug ervan te breken.

In de najaarsaanbieding 2009 van het jubelende, want tachtig jaar bestaande uitgeversbedrijf De Arbeiderspers heeft men met betrekking tot de reeks privé-domein iets nieuws bedacht:

printing on demand

Printing on demand is op zich alles behalve nieuw, nieuw is dat een aantal titels uit de reeks privé-domein op exclusieve vraag van de lezer zal worden herdrukt.

De Arbeiderspers start deze actie in januari 2010 - vermoedelijk via de eigen website. Mogelijk ook via het domein www.privedomein.info.

De uitgeverij belooft dat de printing-on-demand titels op het gebruikelijke privé-domeinpapier zullen worden gedrukt.

Als we de aanbiedingsfolder correct geïnterpreteerd hebben, geldt dit voor:

Paul Auster - Het spinsel van de eenzaamheid
Boudewijn Büch - Een boekenkast op reis
Hector Berlioz - Mijn leven
Lord Byron - Brieven
Eckermann - Gesprekken met Goethe
Ernst Jünger - Parijs dagboek
Knut Hamsun - Langs overwoekerde paden
Marcel Proust - Brieven
Thomas Mann - Dagboeken
Palinarius - Het rusteloze graf
Madame de Sévigné - Brieven
Stefan Zweig - De wereld van gisteren


Een aantal van de 286 titels die ooit als privé-domein werden uitgegeven wordt gewoon herdrukt, te weten:

Elias Canetti - de fakkel in het oor
Ryszard Kapuscinski - Lapidarium
Alma Mahler - Mijn leven
Thomas Mann - Duitsland heeft me nooit met rust gelaten
Jean-Jacques Rousseau - Bekentenissen

Het fascinerende smoelwerk van de sprekende geslachtsdelen

Wat is het smoelwerk van een uitgeverij?

Bij uitgeverij Athenaeum Polak & Van Gennep (bijna stond hier als gevolg van een (on-)gelukkige spelfout de naam 'Uitgeverij Athenaeum Plopsaland & Van Gennep, soit, laat maar) denk je altijd aan klassieke boeken.

Dat is het smoelwerk van deze uitgeverij: oerdegelijk, klassiek en bijgevolg nauwelijks te verkopen. Heerlijk!

De lezers van mijn weblog wil ik dat uitzicht op die degelijkheid niet ontnemen. Aan de najaarsaanbieding 2009 ontleen ik het vooruitzicht op een prachtig initiatief:

HET KOPEREN JUBILEUM VAN DE GOUDEN REEKS.

Daar gaat een actie mee gepaard die loopt van november tot en met december 2009. Tijdens deze actieperiode krijgen we 35% korting op deze over het algemeen gelukkig genoeg veel te duur geprijsde, want akelig mooi uitgegeven boeken.

Wie geeft er nu nog boeken uit die degelijk gebonden zijn en uitgerust nog op de koop toe met een leeslint en tot slot verpakt in een foedraal? Ja, Geert, zoon van de grote Van Oorschot, ik hoor u galmen, champteren en tierelierevloeken als geen andere zoon in de uitstaande schelpen van mijn oren. Maar ook Gij, Van Oorschot, Geert, geef toe ...

niet meer dan dat ... geef toe!

Dat doen ze toch maar waarachtig mooi bij Ath. B.F.F.H van der Polak & Van Gennep?

Hulde aan de uitgever van uitgeverij Athenaeum Polak & Van Gennep.

In de Gouden Reeks, lezer van mijn blog, ik onderschat u niet, ik twijfel slechts aan het recuperatievermogen van uw geheugen, verschenen tot dusver onder meer volgende klassiekers:

Lord Byron -De omzwervingen van jonker Harold.
F.M. Dostojevski - Duivels.
James Joyce - Finnegans wake.
John Milton - Het paradijs verloren.
Edgar Allan Poe - Alle verhalen.

Wie heeft het begrip watertanden beter gedefinieerd dan A. P& v/G? Nu even zwijgen, Geert. Nu even niet.

De grap is natuurlijk dat ik van al die titels niet één exemplaar in mijn bibliotheek heb staan, noch dat ik er eentje gelezen heb. Wat bazelt gij dan, Van Peteghem? Ik ben gewoon een snob. Net zoals vrijwel iedereen. Het is niet anders.

De literaire wereld zou, zonder snobs van mijn bedenkelijk kaliber (jawel, drie versies heb ik in mijn bibliotheek staan van de Ulysses en niet één ervan heb ik gelezen) geen prul waard zijn.
Het is een bekend gegeven dat 90 procent van de omzet in de uitgeverswereld gerealiseerd wordt door 10 procent van de boeken.
Het is ook een gegeven dat van 90 procent van alle boeken die gekocht worden niet meer dan 10 procent gelezen wordt.

Komen wij dan nu tot de meest voor de hand liggende conclusie:

De literaire snob die ik ben representeert het meest algemene gemiddelde dat ook maar enigszins denkbaar is. Voilà, en gij nu weer!

Bewondering, mijnheer, mevrouw, niet meer, niet minder is het dan bewondering voor de pracht van die uitgaven die mij er toe brengt om te schrijven op dit weblog over uitgeverij AP&v/G. De estheet in mij is iemand met rimpels op het voorhoofd, randen aan de handen, wenkbrauwen die veel te lang fronsen. Iemand die zich uiteindelijk neerlegt bij de gapende leegte van zijn portemonnaie.

Als ik het geld had, dan wa ik getrouwd met Bill Gates.
Als ik de schoenen had, dan liep ik verder dan zevelmijlslaarzen aankonden.
En als ik tijd van leven had, dan nam ik tijd van lezen.

En dan verkocht ik u en las ik zelf:

De openhartige juffrouw, Erotische verhalen uit de Verlichting.
Vertaald door Han van der Vegt.
Met een nawoord van Atte Jongstra.
Uitgegeven door een bastaardzoon van Geert van Oorschot.
Gebonden, wat had u gedacht?
300 bladzijden lang pijpen, blazen, sjorren en slikken.
En dan nu de pikante details:
Het ISBN is niets minder dan het cijfer 978 90 253 6718 3
En de Nugi-code is verbreidend genoeg een 301 (Nee, dat is geen standje)
En de prijs, zonder kartelafspraken is dat gewoon € 22,95.

Promotie?
Volgens de uitgever:

- Nieuwsbrief
- Feestlijke presentatie (met rijglaarsjes?)
- Boekenlegger
- Voorpublicatie in Playboy (in godsnaam, wat gaat in u om, uitgever?)

Die voorpublicatie hoort natuurlijk thuis in de ... nee, laat maar ...

Annejet van der Zijl stapt over naar Querido

Bij Nijgh & van Ditmar zullen ze heus niet blij zijn met het gegeven dat de nieuwe titel van Annejet van der Zijl volgend jaar bij Uitgeverij Querido verschijnt. Volgens mij gaat het om één van de meest opmerkelijke uitgeverswissel van dit jaar.

Op haar eigen website rept de auteur er zelf nog met geen woord over.
Maar de flyer die Querido heeft laten drukken maakt duidelijk dat de overstap definitief is.

Voor die flyer gebruikt Querido overigens exact dezelfde foto die de auteur zelf gebruikt op haar website.

(Vorig jaar verliet ook Bart Chabot Nijgh & Van Ditmar in ruil voor De Bezige bij, waar hij overigens debuteerde.)

Annejet van der Zijl debuteerde in boekvorm met Jagtlust, over de villa waar de recent overleden Fritzi ten Harmsen van der Beek haar literair salon hield.

Vier jaar later volgde de succesrijke biografie 'Anna' over het leven van Annie M.G. Schmidt.
Sonny Boy is zonder enige twijfel niet alleen haar grootste succès d'estime, maar ook haar grootste commerciële succes.

Dit citaat plukken we vandaag donderdag 6 augustus 2009 van de website van Annejet van der Zijl:

'Na 270.000 exemplaren nieuw jasje voor Sonny Boy

De 24ste druk van Sonny Boy krijgt een nieuw omslag, waarbij in tegenstelling tot de vorige edities niet is gekozen voor een bestaande foto, maar voor een heel nieuw coverbeeld. 'Het bestaande omslag is natuurlijk al prachtig, maar een nieuwe druk geeft ons ook de mogelijkheid nieuwe lezers te bereiken', zegt Paul Brandt, hoofdredacteur van uitgeverij Nijgh & Van Ditmar.'

Welnu 'Sonny Boy' krijgt opnieuw een nieuw jasje en wel in november aanstaande bij Uitgeverij Querido, waar de vijfentwintigste druk zal verschijnen, gebonden met stofomslag en leeslint. Sonny Boy wordt door Querido gebundeld met 'De Dageraad'.

Opmerkelijk is dat Querido in de flyer letterlijk verwijst naar de website http://www.annejetvanderzijl.com/.
Misschien toch even bijwerken, Annejet? Een heel klein beetje actualiseren misschien?

Maar het is een uitgeverij zoals Querido met het binnenhalen van een zo succesvolle auteur als Annejet van der Zijl uiteraard niet alleen te doen om haar bestaande oeuvre, maar vooral om nieuw werk.

Dat nieuwe werk wordt dan ook groots aangekondigd.

Niet Robbert Ammerlaan of Pieter Broertjens zullen als eersten met een biografie van Prins Bernhard komen.

Maar Annejet van der Zijl.

Bij Uitgeverij Querido verschijnt in februari 2010:

Annejet van der Zijl - Bernhard, de jonge jaren.
Gebonden met stofomslag en geïllustreerd.
480 pagina's dik.
ISBN 978 90 214 3764 4.
€ 27,95.

'Dit boek is het spannendste dat ik tot nu toe geschreven heb,' zegt Annejet van der Zijl er zelf over.
Over de samenwerking met de RVD (Rijksvoorlichtingsdienst) klaagt ze niet. Maar ...
'Zo'n nauwe samenwerking met de familie als bij mijn vorige boeken was in dit geval natuurlijk niet mogelijk.'

Inderdaad niet. Vrije toegang tot het huisarchief van de Oranjes was in de periode dat Annejet van der Zijl aan haar 'Bernhard' werkte in exclusiviteit verleend aan de historicus Cees Fasseur voor zijn 'Juliana & Bernhard, het verhaal van een huwelijk', waarvan in november overigens een goedkope, herziene en aangevulde editie verschijnt bij uitgeverij Balans voor € 15,-.
Dat alleen Fasseur toegang had tot het koninklijk huisarchief heeft onder historici overigens veel stof doen opwaaien. Dat terzijde.

Ik citeer uit de folder van uitgeverij Querido:

'Eigenlijk is het feit dat ik niet tot het huisarchief werd toegelaten een groot voordeel geweest. Anders was ik daar misschien blijven hangen, nu werd ik gedwongen om mijn onderzoek uit te breiden naar archieven in Polen en Duitsland, die niet door Bernhard of zijn medewerkers waren geschoond op onwelgevallig materiaal.'

Wordt het een ophefmakend boek?

'Ik heb veel dingen gevonden die me verrasten en die behoorlijk afwijken van het "bekende verhaal". Maar het ging mij niet zozeer om de zogenoemde smeuïge feiten, het ging mij om een nieuw, plausibel beeld.'

Annejet van der Zijl zal op het boek Bernhard promoveren.

Overigens raad ik de kleffe tekstschrijvers van Nijgh & Van Ditmar eens een puntje te zuigen aan die van uitgeverij Querido. Als je volgende aanbeveling leest over het boek 'Bernhard' van Annejet van der Zijl kan je haast niet wachten met lezen. Ik citeer:

'Het resultaat (van haar onderzoek, LvP) is een verhaal van faustiaanse allure. Een astmatisch, gepest jongetje met louter onvoldoendes voor sport, dat zich wist te transformeren tot het summum van mannelijkheid: een geallieerde oorlogsheld met een heel volk aan zijn voeten.
[...]
Annejet van der Zijls Bernhard is niet bepaald het stoere jongensboekverhaal waarmee het onderwerp zelf de geschiedenis in had willen gaan. Het is ook zeker niet het inktzwarte scenario dat zijn tegenstrevers van zijn leven maken. Het is allemaal toevalliger, kleiner en vooral menselijker dan dat. En daarom, misschien wel voor het eerst, begrijpelijk.'

Einde citaat.

Kijk, dat noem ik tekstschrijven.

Van een klef Nijght naar meer

Vandaag de najaarsaanbieding van Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar ontvangen.

Van Françoise Hardy verschijnt in november van dit jaar (zie afbeelding hieronder):

Françoise Hardy - De autobiografie, een roemrijk vrouwenleven.
ISBN 978 90 388 9298 6, 384 pagina's, € 24,90.

De oorspronkelijke titel luidt: 'Le désespoir des singes ... et autres bagatelles'
Letterlijk: 'de wanhoop van de lelijkerd (of aap) en andere futiliteiten.
En dat wordt in het Nederlands vertaald als 'Een roemrijk vrouwenleven'?

Enfin, fijn om weten is dat de mevrouw Hardy toegezegd heeft deel te willen nemen aan een avond ter harer ere in het Maison Descartes aan de Vijzelgracht te Amsterdam.
Tenzij de Vijzelgracht nog verder uitgezakt is als gevolg van de Noord-Zuidlijn.
En naar een vervangende locatie moet gezocht worden.
Maar dat terzijde.

De uitgeverij maakt niet meteen duidelijk wanneer precies mevrouw Hardy naar Amsterdam komt.
Maar vermoedelijk zal dat ergens in november zijn, omdat dan de Nederlandse vertaling van haar autobiografie verschijnt.
Maar wanneer precies? Wij hebben daar voorlopig het raden naar!

Net zo verrassend is de aankondiging van het boek 'Theo, Theo, een vriendschap in sonnetten' van de hand van Theodor Holman over zijn boezemvriend Theo van Gogh. Te verwachten in oktober. 208 pagina's dik. Eén enkel citaat:

'Ik opende de deur van het café
en zag hem staan: een provo, slank en blond,
met inderdaad een cocktail aan zijn mond.
Het leek of hij het volle glas verslond.'

Sonnetten, zo laat de uitgever weten, die gaan over de 'hilarische, eigenaardige, krankzinnige, ordinaire en flamboyante herinneringen die Theodor Holman heeft aan zijn goede vriend, de vermoorde regisseur, televisiepresentator en auteur Theo van Gogh. In sonnetvorm.'

Nog meer taalvirtuositeit, naar het zich laat aanzien, mag de lezer verwachten van Drs. P die in september van dit jaar met zijn 'Souvenirs de Paris' zal uitpakken. Niet enkel in versvorm, maar ook soms wel. Een voorproefje:

'Nachtelijk marktbezoek
(ook even uitblazen
Bij een kom uiensoep
Voor een paar balles*)

Sfeer en tumult, en de
Volaromatische
Lucht van de afdeling Vis
In Les Halles

* Francs (argot), anders gezegd: het Franse woord 'balles' is bargoens (argot) voor 'geld' (Francs).

Nieuw werk is er ook van de voormalige zanger van de Tröckener Keks, Rick de Leeuw. Zijn vijfde boek alweer, verschijnt onder de titel 'Zuiderziel', en daarin zou de Leeuw zich volgens de uitgever wagen aan 'een warmbloedig zelfportret'.

Over de aanbevelingsteksten van uitgevers zou eens een filippica geschreven moeten worden. 'Een roemrijk vrouwenleven', 'Een warmbloedig zelfportret". En over het nieuwe boek van Herman van Veen, dat ook bij Nijgh & Van Ditmar verschijnt, dit: 'De verrassende autobiografie van een van de meest veelzijdige artiesten van Nederland'.

Klef, slap, ongeïnspireerd, clichématig, aanzettend tot misselijkheid. Nijgh is best een interessante uitgeverij, maar wat een nietszeggende kretologie. Ik houd er over op. Mocht iemand de 'Kronieken' van Bob Dylan gemist hebben, in oktober verschijnt een goedkope herdruk van de vertaling van de meestervertalers Robbert-Jan Henkes en Erik Bindervoet voor de prijs van € 10,-.

Het verraad van de tekst - Schrijvers over schrijven

Opvallend met betrekking tot de najaarsaanbieding van onze grootste literaire uitgevers is dat twee van hen drie nieuwe boeken aankondigen die over het schrijven zelf gaan.

Nadat eerder dit jaar van A.F. Th. van der Heijden bij Uitgeverij Athenaeum Polak & Van Gennep de titel 'Kruis en kraai, de romankunst na James Joyce' verscheen, zullen nog dit najaar verschijnen:

Bas Heijne - Echt zien, Literatuur in het mediatijdperk, Uitgeverij Athenaeum Polak & Van Gennep.
ISBN 978 90 253 6720 6, paperback met flappen, 96 pagina's, € 12,50.
oktober 2009

Connie Palmen - Het geluk van de eenzaamheid, Uitgeverij Athenaeum Polak & Van Gennep.
ISBN 978 90 253 6721 3, paperback met flappen, 96 pagina's, € 12,50.
november 2009

&

Arnon Grunberg, Het verraad van de tekst, Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar
Met een inleiding door Jaap Goedegebuere
ISBN 978 90 388 9297 9, paperback, 160 pagina's, € 17,50
Oktober 2009

Het boek van Grunberg is gebaseerd op zijn gastschrijverschap aan de Universiteit van Leiden in het najaar van 2008. Hij sprak er toen zoals gebruikelijk te doen is zijn Verwey-lezing uit, de slotlezing van dat gastschrijverschap. Hij koos als thema voor zijn rede en colleges 'waarheid in de romankunst'. Na zijn colleges gaf Grunberg zijn studenten overigens de opdracht 'de waarheid over zichzelf te schrijven in fictie'. Die bijdragen van de studenten zijn ook in het boek opgenomen. Wat de relatieve dikte van de bundel verklaart: 160 bladzijden tegenover telkens 'slechts' 96 bladzijden bij Heijne en Palmen.

Heijne en Palmen zijn zelf ook niet zomaar of eigener beweging in de pen gekropen, als we de aanbiedingsfolder van de uitgeverij tenminste goed gelezen hebben. Athenaeum Polak & Van Gennep geeft namelijk een reeks uit, genaamd 'over de roman'. Met een heus commité van aanbeveling, dat bestaat uit: Hella S. Haasse, Jeltje van Nieuwenhoven, Alexander Rinnooy Kan, Dirk Schümer, Henk Vonhoff en tot slot Paul de Wispelaere, eerder laureaat van de Prijs der Nederlandse letteren en enige Belg in dit comité.

Niet alleen beschikt deze reeks 'over de roman' over een buikig comité van aanbeveling. Ook beschikt zij over een redactie, bestaande uit: Marjolijn Februari, Rosemarie Buikema, Oek de Jong en Annie van den Oever. Het mag duidelijk zijn dat het ze bij uitgeverij Athenaeum Polak & Van Gennep menens is.

Citaat uit de folder:

'Als (sic) sinds jaar en dag is de roman het populairste en meest gelezen genre binnen de literatuur. Maar wat is een roman nu eigenlijk? En wanneer verdient die het predikaat 'literair'? Is de ware romanschrijver een zonderling genie dat verstopt opo een zolderkamertje en ver verwijderd van de wereld aan zijn meesterwerk werkt of moet hij juist met zijn poten in de klei staan? Is de ideale roman een product van de verbeelding of van de werkelijkheid?'

Bepaald geïnspireerd was de tekstschrijver van dienst bij Athenaeum Polak & Van Gennep niet. Deze producent van belegen clichés vervolgt:

'Sinds Thomas Vaessens in 'De revanche van de roman (2009)' literaire cultuur een subcultuur noemde, is de discussie over romankunst weer buitengewoon actueel. In de reeks 'over de roman' buigen toonaangevende Nederlandse en Vlaamse schrijvers, onder wie Marjolijn Februari, Bas Heijne, A.F.Th. van der Heijden, Oek de Jong, Monika van Paemel en Connie Palmen, zich over bovenstaande vragen. De eerstvolgende delen zijn geschreven door Bas Heijne en Connie Palmen'.

Einde citaat.

De oplettende lezer weet dat hij of zij zich dus nog aan vervolgdeeltjes mag verwachten van de hand van onder anderen Oek de Jong, Monika van Paemel en Marjolein Februari. Zou het daarna ophouden en gaat iedereen daarna weer tot de orde van de dag over?

Ik wil de literair geïnteresseerde lezer hoe dan ook nog even attent maken op het bestaan van:

William Marx, Het afscheid van de literatuur - de geschiedenis van een ontwaarding 1700 - 2000. In 2008 verschenen bij Uitgeverij Querido, 284 pagina's dik. ISBN 978 90 214 3402 5.

Marx heeft naar verluidt, als hoogleraar vergelijkende literatuurwetenschappen aan de universiteit van Orléans - Ook Thomas Vaessens is hoogleraar maar dan in de moderne Nederlandse letterkunde aan de universiteit van Amsterdam - een even fel literair debat doen losbarsten in Frankrijk met zijn oorspronkelijk geheten 'L'adieu à la littérature' als Vaessens nu met zijn studie. De Nederlandse vertaling van Marx is bij mijn weten hier in Nederlans vrijwel onopgemerkt gebleven.

Vaessens' boek daarentegen is allerminst onopgemerkt gebleven. Romanschrijver Kees 't Hart ’t Hart stelde dat Vaessens de romankunst belachelijk maakt. Arie Storm noemde Vaessens’ pleidooi voor afschaffing van de literatuur dan weer krankzinnig. De discussie over Vaessens' opvattingen over de romankunst werden onder meer in de Groene Amsterdammer gevoerd.

Over de wispelturigheid van de schrijver en de zuigkracht van De Bezige Bij

Als je de najaarsaanbiedingen van De Bezige Bij doorneemt, blijft het opvallen hoe vaak De Bezige Bij werk uitgeeft van auteurs die oorspronkelijk niet bij de Bij uitgaven.

Wat kunnen schrijvers rusteloos zijn.

Cees Nooteboom debuteerde ín 1955 met de roman 'Philip en de anderen' bij wat toen nog heette Em. Querido's Uitgeverijsmij. Nooteboom bleef bij Querido publiceren tot en met de roman 'De ridder is gestorven'.

Vanaf 1963 publiceerde Nooteboom bij De Bezige Bij, te beginnen met de reisverhalenbundel 'Een middag in Bruay'. Dat hield hij een klein tiental titels vol.

Met 'Open als een schelp, dicht als een steen', gedichten die Nooteboom in 1978 uitgaf, keerde hij De Bij de rug toe en ging onderdak bij De Arbeiderspers. Een lange relatie. Die duurde totdat zijn uitgeefredacteur, Emile Brugman, gepasseerd werd als uitgeefdirecteur voor Ronald Dietz en uitgeverij Atlas oprichtte.

Nooteboom publiceerde zijn eerste grote werk bij uitgeverij Atlas in 1992, 'De omweg naar Santiago'. Waarom Nooteboom de relatie met Atlas opzegde is niet bekend. Maar sinds 1 à 2 jaar publiceert Nooteboom opnieuw bij de Bezige Bij.

Het is een bekend gegeven dat de huidige, bijzonder succesvolle uitgeefdirecteur van De Bezige Bij, te weten Robbert Ammerlaan, veel auteurs uit andere nesten naar de Bij heeft weten te lokken.

Uit de najaarsaanbieding Vertaalde Literatuur 2009 van De Bezige Bij vinden we volgende auteurs terug, die eerder door andere uitgevers voor het voetlicht werden gebracht:

A.S. Byatt, auteur van 'Obsessie' komt in januari met een lijvige roman van 768 pagina's bij de Bij, getiteld 'Het boek van de kinderen'.

John Irving hoopt ons ook in januari te verrassen met zijn nieuwe roman 'De laatste nacht in Twisted River'. Ook Irving houdt van lijvigheid. Hij heeft 640 pagina's bij elkaar gepend.

Arundhati Roy debuteerde in het Nederlands ook niet bij De Bezige Bij, maar brengt er begin volgend jaar haar 'Luisteren naar sprinkhanen, aantekeningen over democratie' uit.

Dit zijn slechts de voorbeelden uit de aanbieding Vertaalde Literatuur. Er vallen meer voorbeelden te noemen uit de andere aanbiedingen. Intussen echter blijft De Bezige Bij met lengten voorsprong de belangrijkste uitgever van Nederlandstalige en anderstalige literatuur in Nederland.

Hoogtepunten uit het non-fictie fonds van De Bezige Bij najaar 2009

Het lijkt alsof de najaarsaanbieding non-fictie van De Bezige Bij uitsluitend uit hoogtepunten bestaat. Een onvolledige opsomming:

Van Daniel Jonah Goldhagen, auteur van 'Hitlers gewillige beulen' verschijnt "Erger dan oorlog, Volkerenmoord en de aanhoudende schending van de mensenrechten. November 2009. Gebonden. Circa 688 pagina's.

Van Sytze van der Zee verschijnt in januari 'Vogelvrij, de jacht op de Joodse onderduiker', gebonden, circa 448 pagina's.

Van H.J.A. Hofland, de journalist van de twintigste eeuw, verschijnt 'Nederland volgens Montag, een kleine geschiedenis van de laatste dertig jaar'. Met een voorwoord van de onvermijdelijke Geert Mak. Oktober 2009. Paperback. 360 pagina's.

Van Coen Verbraak, in 2007 laureaat van de Luis, de prijs voor het beste interview, verschijnt 'Kijken in de ziel, psychiaters over hun vak'. Onder anderen Rudi van den Hoofdakker (nom-de-plume: Rutger Kopland) en Christa Widlund (nom-de-plume: Anna Enquist) hebben hun medewerking verleend aan dit boek. November 2009. Paperback. 284 pagina's.

Van de mij onbekende David Priestland, docent moderne geschiedenis aan de vermaarde universiteit van Oxford, komt uit 'De rode vlag, de wereldgeschiedenis van het communisme'. November 2009. Paperback. 624 pagina's geïllustreerd.

Eugene Rogan schreef 'De Arabieren, een geschiedenis'. Opnieuw een boek dat aanspraak lijkt te maken op de status 'klassiek', want gezaghebbend. Het boek verschijnt in januari 2010 in een gebonden editie van 624 geïllustreerde pagina's.

En dan de meest uitdagende en verfrissende titel uit het hele aanbod non-fictie van De Bezige Bij het boek:

'Zo gemakkelijk kom je niet van boeken af'

door Umberto Eco en Jean-Claude Carrière.

Voor deze titel is het aftellen geblazen tot januari 2010. Helaas wordt dit boek niet gebonden uitgegeven, maar als paperback (foei!).

Bezig watertanden met de Bij

Wat heeft de Bezige Bij dit najaar in de aanbieding?

De liefhebbers van Jessica Durlacher en Oscar van den Boogaard mogen in januari een nieuwe roman verwachten. Lezers van Allard Schröder kunnen in oktober al naar de boekhandel voor zijn nieuwe roman 'West'.

Wellicht dat het romandebuut 'Nest' van Sanneke van Hasselt druk besproken zal worden. Zij scoorde goed met haar twee eerste verhalenbundels, waarvoor zij overigens bekroond werd met de BNG Nieuwe Literatuurprijs.

Zelf kijk ik met genoegen uit naar het romandebuut van Menno Lievers, docent taalfilosofie en filosofie van de geest aan de Universiteit van Utrecht. Hieronder neem ik zijn portret over uit de aanbiedingsfolder van De Bezige Bij.

In oktober verschijnt van Menno Lievers 'De val van hippocrates'.

Liefhebbers van Dick Matena en Marten Toonder zullen zich aangenaam verrast voelen door het feit dat beiden langdurig met elkaar hebben gecorrespondeerd. Hun epistolaire broedsel verschijnt in oktober onder de titel

'Wat jij, jonge vriend, Brieven 1979 - 1991'

Verder veel herdrukken bij De Bij, waaronder een tweetal titels van Cees Nooteboom, mede naar aanleiding van het feit dat hem de Prijs der Nederlandse Letteren is toegekend.

'In de bergen van Nederland' moet een herdruk wezen van zijn roman 'In Nederland' waarvan in 1984 bij De Arbeiderspers de eerste druk verscheen. Van 'Een lied van schijn en wezen' verscheen eveneens bij de Arbeiderspers in 1981 de eerste druk met een prachtig omslag overigens van de zeer door mij bewonderde Jeroen Henneman.

'Dat is natuurlijk wat een schrijver moet doen,' zei de schrijver. 'Als een adelaar boven de personen hangen die hij wil volgen. In dit geval de dokter en de kolonel.'

Dat zijn de openingszinnen van 'Een lied van schijn en wezen'.

'Verwoest Arcadië' van Gerrit Komrij (eerste druk bij de Arbeiderspers in de reeks privé-domein in 1980) begint als volgt:

'Hij heeft geen verleden. Nu zal hij er over schrijven, honderdmaal opnieuw beginnend.'

Van Verwoest Arcadië verschijnt in februari een herziene editie in gebonden versie. De uitgever laat weten dat Komrij door het thema van de boekenweek van 2010, met name 'Jeugd' geïnspireerd raakte om zijn 'klassieke roman' te herzien.
Verrassend genoeg neemt De Bezige Bij het omslag van de Arbeidersperseditie vrijwel ongewijzigd over.

Over Grace Hopper, de madame Curie van de computerindustrie

Eindelijk is ze er dan: de biografie van één van de meest invloedrijke vrouwen uit de geschiedenis van de computertechnologie:

Grace Murray Hopper (1906 - 1992)

Hopper was voor de wereld van de computertechnologie wat Madame Curie was voor de wereld van de natuur- en scheikunde.
Hopper heeft zich moederziel alleen staande weten te houden in een 'male only'-wereld en werd op het einde van haar leven aangezien als de basisuitvinder van computerprogrammeertalen.

Volgens kenners zijn door het werk van Hopper alle progammeertalen die na haar zijn geschreven beïnvloed.

In 1934 was zij de eerste vrouw in Amerika die promoveerde in de wiskunde.

In 1969 was zij de eerste laureate van de 'man of the year award' van de Data Processing Management Association.

De belangrijkste anekdote die over haar de rondde doet, is dat zij de term 'bug' (computerprogrammeerfout) introduceerde. Tijdens haar werk aan de Mark II computer aan Harvard Universiteit ontdekte zij een 'insect' (in Het Engels 'a bug') in een 'relais' van de computer. Dat insect blokkeerde de werking van het systeem. Het relais was toen overigens voor de toenmalige computers wat de microprocessor is voor de contemporaine computer. Om de computer opnieuw aan de praat te krijgen moest hij worden 'debugged'. Een 'bug' is sindsdien hét woord bij uitstek waarmee een computermankement wordt benoemd. Naar verluidt zouden resten van het insect tot op de dag van vandaag bewaard worden in het Naval Surface Weapons Center.

Het boek over haar leven en werken heb ik nog niet gelezen - ik heb het nog maar net een dag in huis - maar het kan haast niet anders of het moet boeiende literatuur zijn. De referenties op de achterkant van het omslag (de zogenaamde 'advance praise') zijn niet van de minsten. Maar bovenal wordt het boek uitgegeven door de vermaarde MIT Press, de uitgeverij van één van de meest prestigieuze universiteiten van Amerika, te weten: Het Massachussets Institute of Technology.
Ik heb nog nooit een ondermaats boek van de MIT Press in mijn handen gehad.

De auteur van het boek is Kurt W. Beyer, een voormalig hoogleraar aan de United States Naval Academy.

Voor de liefhebbers onder ons:

het boek is 340 pagina's dik.
Gebonden met stofomslag.
ISBN 978 0 262 01310 9
Kostprijs € 24,49.

Wellicht dat ik op het boek terugkom op mijn weblog nadat ik het gelezen heb.
Maar lezen zal ik dit veelbelovende boek zeer beslist.

Jamie goes america

De grote merken moeten elk jaar met een nieuw boek op de proppen komen. Dat wil zeggen: de kookmerken. Daartoe behoren Jamie Oliver, Gordon Fucking Ramsay en qua nederkookmerk Herman den Blijker.

En als dat even niet lukt, elk jaar een nieuw boek, dan prijs je bij Uitgeverij Kosmos het enige boek dat Ferran Adrià, de beroemdste kok van dit moment, ooit heeft uitgegeven nog maar eens aan. Die aanbiedingsfolder moest toch vol?

Ferran Adrià bracht op 9 april een bezoek aan Amsterdam waar hij in Krasnapolski een lezing gaf. In de najaarsaanbieding van Kosmos is dat nog altijd goed voor 2 pagina's tekst en uitleg. Ook al is 'Een dag bij El Bulli' al lang uit.

Een andere beroemde kok die Nederland aandoet, is Rick Stein. Hij signeert zijn nieuwe boek op donderdag 3 september in de Bijenkorf, 5e etage, vanaf 19:00.

Gisteren herlas ik eerder toevallig een reportage van Ronald Hoeben over de grote Paul Bocuse in HP/De Tijd. De kok die per gast 1 pakje boter, een halve liter room en 3 eieren verbruikt. Bocuse heeft de pesthekel aan het nieuwe koken à la Ferran Adrià.

Een heel mooi filmpje over het bezoek van Ronald Hoeben en Alain Caron aan het etablissement van Bocuse in Collognes au Mont d'Or valt te zien op FoodTube.nl.

Enfin, de nieuwe Oliver verschijunt in oktober en heet 'Jamie's Amerika'. Hij heeft al een keer Italië gedaan. Wij mikken voor volgend jaar op 'Jamie doet het beter dan de afhaalchinees'.

Van Herman den Blijker verschijnt, ook in oktober, 'Altijd Trek'.

Maar wellicht het interressantste kookboek dat bij Kosmos verschijnt, is het 'River Café goes classic!' van Rose Gray en Ruth Rogers. En het is waar dat Jamie Oliver daar gekookt heeft. Dat klopt, mijnheer Kosmos. Maar Jamie Oliver is ook groot geworden dankzij Antonio Carluccio.
De oorspronkelijke titel van dit River Café-kookboek is aantrekkelijker dan de Nederlandse titel:
The River Café Classic Italian Cook Book'.

Ik kan even snel spreken als schrijven

In Amerika bestaan ze al tientallen jaren: de gesproken boeken oftewel: luisterboeken. Sinds een jaar of vijf duren ook bij ons de files inmiddels lang genoeg om van het luisterboek een volwaardig handelsproduct te maken. Koploper is Uitgeverij Rubinstein die inmiddels veel meer dan 100.000 exemplaren verkocht van de 'gesproken' Harry Potterboeken.

Steeds meer uitgevers doen mee aan de orale rage. Uitgeverij De Bezige Bij heeft het 'imprint' Zoem. De najaarsaanbieding van Zoem voorspelt de uitgave van 'Dansen op spijkers', gedichten van Gerrit Komrij op muziek van Louis Gauthier. Dat wordt een gebonden boek met 1 cd, speelduur crica 45 minuten. Vermoedelijke verschijningsdatum: november 2009.

Nieuw is ook 'De zoon' van Jessica Durlacher, die toch vooral bekend werd als dochter van, maar dat terzijde. Durlacher doet mee aan een nieuw fenomeen bij de bestrijding van het fileleed. Haar Luisterboek, door de auteur zelf voorgelezen, verschijnt gelijktijdig met de uitgave van de roman 'De zoon'. Voor de chauffeur gaat het om 9 cd's met een speelduur van 500 minuten die € 24,50 moet kosten. Voor de medepassagier gaat het om een gebonden boek van 368 pagina's à € 24,90 of om een peperbekje van € 19,90.
Boek en Luisterboek verschijnen in januari 2010.

Overigens kondigt De Bezige Bij in de Zoem-brochure najaar 2010 aan dat de luisterboeken 'Dubbelspel' van Frank Martinus Arion, voorgelezen door Manoushka Zeegelaar-Breeveld en 'De oesters van Nam Kee' van Kees van Beijnum, voorgelezen door Daan Schuurmans beide genomineerd zijn voor de Esta Luisterboekenprijs 2009. Zou de Esta zelf ook voorgelezen worden?

Bij Meulenhoff Boekerij verschijnt in november van dit jaar de evergreen 'Rode rozen en tortilla's' van Laura Esquivel, voorgelezen door Isa Hoes, in een luisterverpakking van 6 cd's. Terwijl Carice van Houten 'de meest fantastische verhalen 2' van Roald Dahl heeft voorgelezen. Deel 1 nam Frank Lammers voor zijn rekening.

Uitgeverij Maarten Muntinga distribueert de luisterboeken van de HoorSpelFabriek. Die gaat het verst. Die HoorSpelFabriek brengt zogenaamde 'Audiofilms', een woord dat door een normale spelling checker niet geaccepteerd wordt. Maar dat terzijde. Op 15 december van dit jaar verschijnt de audiofilm van de Winnaar van de AKO Literatuurprijs 2009 als audiofilm.

Van 'Over de liefde' van Doeschka Meijsing en van 'Het schervengericht' van A.B.C.D.E.F.G.H van der Heijden verschenen eerder audiofilms. De uitgever meldt er dit over: 'Jonge dramaschrijvers worden aan het werk gezet om uiteindelijk het verkozen boek tot een audiofilm te maken. Het is een race tegen de klok, maar altijd met de kwaliteit die u van de HoorSpelFabriek gewend bent. Deze audioproductie wordt uitgezonden door de NPS en ligt voor de Kerst voor de consument in de winkel.' Daarmee weten we nog steeds niet wat een audiofilm is, maar tegen de Kerst aan wordt het voor iedereen duidelijk.

De draaglijke zwaarte van de Bezige Bij

Kijk nou, in mijn tijd, eind jaren tachtig van de vorige eeuw, was dat toch wel even anders, verzuchtte de 47-jarige ex-vertegenwoordiger. Drie keer per jaar togen wij vanuit Antwerpen naar de Van Miereveldstraat 1 te Amsterdam om er de aanbiedingsvergadering van de meest legendarische uitgeverij van Nederland, te weten: De Bezige Bij, bij te wonen.

De toenmalige uitgeefdirecteur Dolf Hamming en zijn apostelen, de redacteuren van de uitgeverij, gaven tekst en uitleg bij hun uitgavenbeleid. De bedoeling was dat wij, de vertegenwoordiging van De Bezige Bij in Vlaanderen, op basis van die tekst en die uitleg de boeken van De Bezige Bij zo goed mogelijk zouden slijten bij de boekhandel in Vlaanderen.
Het aanbieden van de nieuwe, nog niet verschenen titels van de uitgeverij was een zaak van groot belang. Immers, op basis van de aantallen exemplaren per titel die wij aan de boekhandel in vooraanbieding hadden weten te slijten zou de oplage van die titels bepaald worden.

Voor elke aanbiedingsvergadering die ik destijds bij de Bezige Bij bijwoonde, gold dit:

We kwamen met broodjes en beleg uit Antwerpen, want de redactie van de Bij was dol op dat goede Vlaamse brood van ons.

En we gingen naar huis met een mooie aanbiedingsfolder van de uitgeverij die we in grote aantallen uitdeelden aan de boekhandel.

En wat is er intussen dan veranderd sinds ik eind jaren tachtig de Vlaamse vertegenwoordiger van de Bezige Bij was? Zo ongelofelijk veel dat het niet allemaal op te sommen valt. Maar dit onder meer valt op: dat De Bezige Bij onder het bewind van de voortvarende en zeer getalenteerde Robbert Ammerlaan van een zieltogend bedrijf dat dreef op de kurken Van Kooten en Mulisch uitgegroeid is tot een mastodont van een uitgeverij. De Bezige Bij zoemt als nooit tevoren.

Ook dit is veranderd: de aanbiedingsfolder van De Bezige Bij is niet langer 1 aanbiedingsfolder.

Vandaag ontving ik de aanbiedingen van De Bezige Bij verpakt in een stevige witte kartonnen doos, goed voor een gewicht van circa 1.280 gram. Niet langer één foldertje dus. Wel integendeel! De doos die ik vandaag ontving, bevat volgende aanbiedingsfolders:

1. De Bezige Bij Nederlandse literatuur (zie afbeelding) - 26 titels, waarvan 13 herdrukken.
2. De Bezige Bij Vertaalde literatuur, 11 titels.
3. De Bezige Bij Non-fictie, 9 titels.
4. De Bij, 12 titels mid-price herdrukken.
5. De Bezige Bij Cargo, deel 1, 8 titels waarvan 3 herdrukken.
6. De Bezige Bij Cargo, deel 2, 6 titels
7. Cargo, deel 3, een flyer over de titel 'Partnerruil'.
8. Zoem, luisterboeken, 6 nieuwe titels.
9. Oog & Blik, De Bezige Bij, 10 titels, waarvan 1 herdruk.
10. Thomas Rap, 11 titels, waarvan 1 herdruk.

Tsjechov compleet, Vasalis herdrukt

In de najaarsaanbieding van Uitgeverij Van Oorschot worden ook de delen 3 en 4 van het Verzameld Werk van Karel van het Reve aangekondigd, maar mijn belangstelling gaat toch veeleer uit naar de aankondiging van de voltooiing van de Verzamelde Verhalen 1895 - 1903, deel 5 van Anton Tsjechov.

Het gaat om een nieuwe vertaling die verschijnt in de vermaarde Russische Bibliotheek.

De uitgever meldt:

'Binnenkort (dat is eind januari 2010, LvP) verschijnt in onze Russische Bibliotheek het laatste deel van de verzamelde verhalen van Tsjechov (1860 - 1904) in de meesterlijke nieuwe vertaling van Tom Eekman, Aai Prins en Anne Stoffel. Daarmee is dit 3000 pagina's tellende project voltooid.
De verhalen zijn afgedrukt in hun volgorde van ontstaan. Wie zou menen dat de eerste vier delen moeten beschouwd worden als een aanloop naar het absolute meesterschap dat Tsjechov in de laatste jaren van zijn leven bereikte, vergist zich.
Hoogstens kan men betreuren dat hij al op 44-jarige leeftijd stierf zodat er op dit vijfde deel, met daarin zijn meest beroemde verhalen zoals Drie jaren, Ariadna, Kruisbessen, De dame met het hondje, In het ravijn en De bisschop, niet nog méér delen kunnen volgen!'

'Tsjechovs verhalen zijn niet zomaar goed, ze zijn verpletterend goed.' - Joost Zwagerman


De eerste druk van deze nieuwe vertaling wordt gebonden uitgevoerd met stofomslag en kost € 34,- tot 3 maanden na verschijning. Daarna € 39,-.

Verder kondigt Van Oorschot veel interessante herdrukken aan, zoals de vier bundels van M. Vasalis, die in oktober 2009 uitgegeven worden.

- Van Parken en woestijnen verschijnt de achtendertigste druk.
- Van De vogel Phoenix verschijnt de tweeëntwintigste druk.
- Van Vergezichten en gezichten verschijnt de zesentwintigste druk.
- Van De oude kustlijn verschijnt de negende druk.

Het leven van Gerard Reve

Ook altijd een blij moment: het moment waarop de aanbiedingsfolder van Uitgeverij Van Oorschot op het vloermatje valt. In de najaarsaanbieding 2009, waarvan hieronder een afbeelding van de cover, staat een aantal beloftevolle titels.

Van Nop Maas verschijnt de biografie van Gerard Reve in drie delen:

- Gerard Reve - Kroniek van een schuldig leven. Deel 1: De vroege jaren (1923 - 1962). De eerste druk, 'echt' gebonden met stofomslag verschijnt op vrijdag 30 oktober 2009. De tweede druk, een luxe paperback met flappen, verschijnt gelijktijdig met de eerste druk.

- Gerard Reve - Kroniek van een schuldig leven. Deel 2: De 'rampjaren'(1963 - 1975). De eerste druk, gebonden, en de tweede druk, ingenaaid, verschijnen gelijktijdig in maart 2010.

- Gerard Reve - Kroniek van een schuldig leven. Deel 3: De late jaren (1976 - 2006). De eerste druk, gebonden, en de tweede druk, ingenaaid, verschijnt in oktober 2010.

Anekdote: eind jaren tachtig van vorige eeuw werkte ik voor De Bezige Bij als vertegenwoordiger van de uitgeverij in Vlaanderen. Tijdens één van de vergaderingen in het imposante kantoor van de Bij aan de Van Miereveldstraat 1 te Amsterdam wist één van de redacteuren van de Bij mij te vertellen dat van de legendarische debuutroman van Reve, De Avonden, helemaal niet zo erg veel exemplaren verkocht waren als iedereen altijd maar dacht. De redacteur in kwestie wist mij te vertellen dat de teller eind jaren tachtig op net iets meer dan 100.000 exemplaren uitkwam. Dat zal nu, ruim twintig jaar later, wel veel meer zijn. Maar die net iets meer dan 100.000 verkochte exemplaren van De Avonden kwam toch als een verrassing uit de lucht vallen.

Dat het eerste deel van de driedelige biografie van Reve precies op 30 oktober van dit jaar verschijnt is overigens geen toeval. Het zal dan precies 60 jaar geleden zijn dat zijn debuutroman verscheen.

Volgens de uitgever heeft Nop Maas nauw kunnen samenwerken met Joop Schafthuizen, de laatste levensgezel van Reve. Maas zou, nog steeds volgens de uitgever, inzage gekregen hebben in het privé-archief van de schrijver en zou daardoor ruimschoots kunnen citeren uit 'vele, tot dusver onbekende, originele Reve-teksten'.

Nop Maas editeerde de brievenboeken van Gerard Reve en bezorgde bovendien diens Verzameld Werk.

goed nieuws voor dreuzels en andere Potters

Het vijfde boek in de Harry Pottersage werd in Nederlandse vertaling uitgebracht in een oplage die alle voorgaande records verpulverde. De Bezige Bij bracht in november 1979 'De Doodshoofdvlinder' van Jan Wolkers nog uit in een eerste oplage van 100.000 exemplaren. Dat leek toen heel erg veel. Sterker nog: het was gewoon te veel. Wolkers was toen al over zijn populaire hoogtepunt heen als romancier. Die eerste druk is jarenlang op de planken blijven liggen.

Welnu, het vijfde boek in de Harry Potterreeks kwam uit in een oplage van 1 miljoen stuks paperback gelijktijdig met 60-duizend stuks gebonden.

Voor de liefhebbers is er goed nieuws. In november van dit jaar verschijnt bij de vaste Nederlandse uitgever van de tovenaarsleerling, Uitgeverij De Harmonie, twe nieuwe delen van telkens circa 128 pagina's, gebonden in een harde kaft.
Hoe groot de oplage is van deze twee nieuwe titels is in het geheel niet duidelijk.

Het gaat om:

J.K. Rowling - Zwerkbal Door de Eeuwen Heen.

&

J.K. Rowling - Fabeldieren en Waar Ze Te Vinden.


Beide boeken verschijnen in een vertaling van Wiebe - wie anders? - Buddingh', die alle Harry Potterboeken tot nu toe vertaalde. Voor de echte dreuzels voegen we er nog dit aan toe: het gaat om de schoolboeken van Harry Potter die voor het eerst voor dreuzels en tovenaars in boekvorm verschijnen.

De onderstaande afbeelding komt uit de najaarsaanbieding van Uitgeverij De Harmonie.