Ray Kurzweil in Wintergasten

De reacties op de figuur van Ray Kurzweil, gisteren de laatste gast van Raoul Heertje in Wintergasten, zijn uiteenlopend. Door de ene wordt hij een briljant genie genoemd. Volgens anderen gaat het om een panische idioot. Hans Beerekamp schrijft vandaag in NRC Handelsblad dat hij meende, voorafgaand aan de uitzending van Wintergasten op maandag 4 januari 2010, dat Ray Kurzweil 'een beetje enge man' is.

Hans Beerekamp heeft zijn mening intussen bijgesteld. 'Dat viel reuze mee', schrijft hij nu.

De voorheen 'beetje enge man' heeft 19 eredoctoraten om zijn schouders hangen. Hij heeft uit handen van 3 verschillende presidenten van de VS (te weten: Lyndon B. Johnson, Ronald Reagan en Bill Clinton) een lauwerkrans ontvangen. Ray Kurzweil is opgenomen in de prestigieuze 'Inventor's Hall of Fame". Etc, etc.

Beerekamp heeft het in zijn televisierecensie over de vraag of we wel hybriden willen worden. Willen we wel versmelten met machines, zoals Kurzweil voorspelt dat zal gebeuren? Is dat niet 'een beetje eng'? De vraag werpt Beerekamp op omdat in Wintergasten een fragment getoond werd uit de film Sybil's Story over een patiënte met de ziekte van Parkinson. Bij Sybil worden elektroden geïmplanteerd in de hersenen. Dat geeft volgens Beerekamp (ik geef hem volmondig gelijk): 'onmiddellijk dramatische gevolgen'. 

Maar waarom blijft dit eng? Het idee dat er in mijn lichaam gesneden zou moeten worden ten einde een operatie uit te kunnen voeren, vind ik nog steeds eng. Het is ook nog maar 2 keer voorgekomen. In beide gevallen ging het om snijden in de mond met het oogmerk om een tand en een tandwortel te verwijderen. In het eerste geval kwam de tandarts er aan te pas, in het tweede geval de kaakchirurg en ik weet nog heel goed dat ik 'panisch' was toen ik in de kuip van de kaakchirurg lag.

Intussen zijn wij eraan gewend dat medici bijzonder drastisch ingrijpen in ons lichaam, wanneer dat nodig is. De amputatie van ledematen is een schrikbarend voorbeeld van een dramatische ingreep die soms gewoon noodzakelijk is om de persoon in kwestie te laten overleven. Dat is een keuze uit 2 kwaden: benen kwijt of overleven. Voor die mensen die graag willen blijven leven, ligt de keuze voor de hand. Ook al betekent die keuze dat je met een enorme handicap door het leven moet. Maar het punt is: je gaat door met leven.

Een veel interessanter voorbeeld van een dramatische medische ingreep is de tandprothese oftewel het vals gebit. De techniek is dermate verfijnd dat vrijwel niemand ziet of iemand anders een vals gebit heeft of niet. Het is esthetisch oké. Dat neemt niet weg dat een heleboel tanden 'geamputeerd' moesten worden voordat het 'implantaat' vals gebit in gebruik kon worden genomen. Opnieuw: een dramatische ingreep, maar een ingreep die tot tevredenheid stelt.

Maar een ingreep in de hersenen is dat niet supereng?

Terug naar de vraag van Hans Beerekamp: 'Willen we wel hybriden worden?' (tussen haakjes: Beerekamp spelt 'hybrides', maar volgens mij eindigt dit meervoud in een 'n'. Met andere woorden: het citaat is niet correct à la lettre). Goeie vraag en tegelijk ook een beetje bevreemdende vraag. Het antwoord ligt namelijk in wat we gezien hebben bij Sybil. Het implanteren van elektroden onder de hersenpan werkt gewoon ongelofelijk goed. Ik citeer Beerekamp opnieuw: 'je ziet hoe het implanteren van een elekgrode in de hersenen van een patiënt met de ziekte van Parkinson onmiddellijk dramatisch resultaat heeft'. 

De man of vrouw die zich genoodzaakt ziet 1 of meerdere ledematen te laten amputeren ten einde te kunnen overleven heeft een keuze gemaakt waarvan de implicaties vele malen dramatischer zijn dan die van Sybil. Er wordt weliswaar ingegrepen in haar hersenen, maar het resultaat is fenomenaal. En mijn idee is dan ook dat dergelijke ingrepen zonder meer aanvaard zullen worden ... als het resultaat er maar naar is.

Kan ik genezen door nanobotjes (computerchips die de grootte hebben van een bloedcel) in te slikken? Als ik mijzelf inderdaad op die manier kan genezen dan is dat helemaal niet eng. Terwijl het besef toch om de hoek loert dat een nanobotje een machine is, meer nog: een computerchip die zich een weg baant door de bloedbaan en daar waar het nodig is in de maag, in de dikke darm, de nodige reparaties uitvoert ten einde mij te genezen.

à Propos, die nanobotjes in de bloedbaan zullen in contact staan met internet door middel van een draadloze verbinding. Ahum!

Die toekomstvoorspellingen van Ray Kurzweil zijn zo gek nog niet als je bedenkt dat ze in het verlengde liggen van wat de mensheid nu al volop betracht: het menselijk lichaam uitbreiden met fysieke, maar ook virtuele middelen die ons sterker maken, gezonder, die ons langer laten leven en heel soms ons in staat stellen om de liefde beter te bedrijven. En wie had hier bezwaar tegen? Wie vindt die witte tabletjes die je inslikt om hoofdpijn op te heffen 'een beetje eng'. Gaat het daar ook niet om lichaamsvreemde stoffen wanneer we de producten van de zusjes Paracetamol inslikken?

Nee, de toekomstvisie van Ray Kurzweil is niet eng. Ze is realistisch. En adembenenemd interessant!